W krainie życia - preparacje do holilii na psalm (XXIV Niedziela zw.)

W krainie życia będę widział Boga

Ps 116A(114),1b-6.9

1 Kwestie literackie

Psalm 116 jest indywidualną pieśnią dziękczynną za wyzwolenie z niebezpieczeństwa śmierci.

Można przedstawić następującą, uproszczoną strukturę utworu:

  1. Ogłoszenie doznania Bożej pomocy (w.1-2)

  2. Opis minionych wydrzeń: opresji, wołania do Boga i Bożej interwencji (w.3-11)

  3. Dziękczynienie (w. 12-19)

Psalm responsoryjny XXIV Niedzieli zwykłej jest zbudowany z wersetów 1b-6.9 Psalmu 116.

2. Lektura nowotestamentalna

słowne podobieństwa

w. 3

Dz 2,24: Po zesłaniu Ducha Świętego, Piotr stanąwszy razem z Jedynastoma, przemówił, cytując proroctwo Joela o wylaniu Ducha i zjawiskach poprzedzających Dzień Pański. „Mężowie izraelscy, słuchajcie tego, co mówię: Jezusa Nazarejczyka, Męża, którego posłannictwo Bóg potwierdził wam niezwykłymi czynami, cudami i znakami, jakich Bóg przez Niego dokonał wśród was, o czym sami wiecie, tego Męża, który z woli postanowienia i przewidzenia Bożego został wydany, przybiliście rękami bezbożnych do krzyża i zabiliście. Lecz Bóg wskrzesił Go, zerwawszy więzy śmierci, gdyż niemożliwe było, aby ona panowała nad Nim...” (w. 22-24a). Piotr przytacza cytat z Ps 16 dotyczący zmartwychwstania.

rozwinięcia myśli

w.9 (i całość)

Hbr 5,7-9: „Z głośnym wołaniem i płaczem za dni ciała swego zanosił On gorące prośby i błagania do Tego, który mógł Go wybawić od śmierci, i został wysłuchany dzięki swej uległości. A chociaż był Synem, nauczył się posłuszeństwa przez to, co wycierpiał. A gdy wszystko wykonał, stał się sprawcą zbawienia wiecznego dla wszystkich, którzy Go słuchają”.

3. Ojcowie Kościoła

w. 3

Orygenes-św. Hieronim: „ 'Ogarnęły mnie bóle śmierci'. Wydaje mi się, że bóle śmierci symbolizują szpetne myśli. Gdy dusza rozmyśla i pragnie grzeszyć, gdy rodzi grzechy, jest bliska śmierci”. (Tractatus sive homiliae in Psalmos)

w. 9

Orygenes-św. Hieronim: „Prorok rzekł: 'Będę się podobał Panu'. Nie powiedział: 'Podobam się', lecz : 'Będę się podobał'. W tym bowiem, co tutaj czynię, nie mogę być doskonale sprawiedliwy. Dlatego też mówi Apostoł „Po części poznajemy i po części prorokujemy' (1Kor 13,9), oraz: 'Obecnie widzimy w zwierciadle i w zagadce' (1 Kor 13,12). Dlatego teraz nasza homilia jest długa: w obecnym wieku nikt nie może być doskonale sprawiedliwy, ani Dawid, ani apostołowie, ani żaden ze świętych. 'Nikt bowiem nie jest czysty od grzechu, choćby życie jego trwało jeden dzień tylko' (Hi 14,4-5 LXX). Przeto apostołowie i święci nie ośmielili się powiedzieć: 'Jesteśmy święci'; nie ośmielili się powiedzieć: 'Podobam się', lecz 'Będę się podobał'. Ten, kto złożył obietnicę na temat przyszłości, wyznaje, czego nie uczynił w przeszłości. 'Będę się podobał Panu'. Gdzie się będę podobał Panu? 'W krainie żyjących'. Tutaj bowiem jest kraina umarłych; kraina żyjących jest inna. A przecież i Dawid przebywał na tej ziemi i naprawdę był w ziemii obiecanej. Mówiąc: 'Będę się podobał w krainie żyjących', wyznaje, że to nie jest ziemia żywych, lecz umarłych. Chcecie wiedzieć, jaka jest kraina żyjących? Pan mówi w Ewangelii: 'Bóg Abrahama, Bóg Izaaka, Bóg Jakuba' (Mt 22,32; Mk 12,26) – a przecież oni poumierali. Lecz co mówi dalej? 'Bóg nie jest Bogiem umarłych, lecz żyjących' (Mt 22,32; Mk 12,27). Co zatem mówi sprawiedliwy? 'Będę się podobał Panu w krainie żyjących': w krainie Abrahama, Izaaka i Jakuba. To znaczy: Będę się podobał Panu wówczas, kiedy się znajdę na łonie Abrahama” (Tractatus sive homiliae in Psalmos)

Św. Augustyn: Przedstawia podobną myśl jak św. Hieronim. Wzbogaca ją o następujące wątki. ” 'Jeżeli mieszka w was Duch tego, który Chrystusa wskrzesił zmartwych, ten, co wskrzesił Chrystusa zmartwych, przywróci do życia wasze śmiertelne ciała mocą mieszkającego w was Ducha' (Rz 8,11). Wtedy przebywać będziemy 'w krainie żyjących', pod każdym względem podobając się obliczu Pana, żadną cząstką odeń nie odchodząc. 'Dopóki bowiem jesteśmy w ciele, pielgrzymujemy do Pana naszego' A pod tym względem, że jeszcze pielgrzymujemy, jeszcze nie jesteśmy 'w krainie żyjących'. 'Mamy jedną nadzieję i chcieli byśmy raczej opuścić nasze ciało i stanąć w obliczu Pana. Dlatego też staramy się jemu przypodobać, czy to gdy z nim, czy z daleka od niego idziemy' (2 Kor 5,6-9). (Ennarrationes in Psalmos)