Znak wspólnoty (Ga 2,6-10)

Tekst grecki i polski

6 ἀπὸ δὲ 6 Co się zaś tyczy stanowiska tych,
τῶν δοκούντων εἶναί τι którzy się cieszą jakimś poważaniem
ὁποῖοί ποτε ἦσαν – jakimi oni dawniej byli,
οὐδέν μοι διαφέρει jest dla mnie bez znaczenia;
πρόσωπον ὁ θεὸς ἀνθρώπου οὐ λαμβάνει u Boga nie ma względu na osobę
ἐμοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες – otóż ci, co są uznani za powagi,
οὐδὲν προσανέθεντο nie polecili mi dodawać czegokolwiek.
7 ἀλλὰ τοὐναντίον ἰδόντες 7 Wręcz przeciwnie, stwierdziwszy,
ὅτι πεπίστευμαι że mnie zostało powierzone
τὸ εὐαγγέλιον τῆς ἀκροβυστίας głoszenie Ewangelii wśród nieobrzezanych,
καθὼς Πέτρος τῆς περιτομῆς podobnie jak Piotrowi wśród obrzezanych –
8 ὁ γὰρ ἐνεργήσας Πέτρῳ 8 Ten bowiem, który współdziałał z Piotrem
εἰς ἀποστολὴν τῆς περιτομῆς w apostołowaniu obrzezanych,
ἐνήργησεν καὶ ἐμοὶ εἰς τὰ ἔθνη współdziałał i ze mną wśród pogan –
9 καὶ γνόντες τὴν χάριν τὴν δοθεῖσάν μοι   9 i uznawszy daną mi łaskę,
Ἰάκωβος καὶ Κηφᾶς καὶ Ἰωάννης Jakub, Kefas i Jan,
οἱ δοκοῦντες στῦλοι εἶναι uważani za filary,
δεξιὰς ἔδωκαν ἐμοὶ καὶ Βαρναβᾷ podali mnie i Barnabie prawicę
κοινωνίας na znak wspólnoty,
ἵνα ἡμεῖς εἰς τὰ ἔθνη byśmy szli do pogan,
αὐτοὶ δὲ εἰς τὴν περιτομήν oni zaś do obrzezanych,
10 μόνον τῶν πτωχῶν ἵνα μνημονεύωμεν 10 byleśmy pamiętali o ubogich,
ὃ καὶ ἐσπούδασα αὐτὸ τοῦτο ποιῆσαι co też gorliwie starałem się czynić.

 

Najważniejsze słowa greckie

  • δεξιός [dexios] – „prawy”. To przede wszystkim przymiotnik będący antonimem do εὐώνυμος [euōnymos], „lewy”. W formie rzeczownikowej oznacza „prawą rękę; prawicę” (gdy jest rodzaju żeńskiego, tak w Ga 2,9) albo „prawą stronę” (gdy jest rodzaju nijakiego). Miejsce po prawej stronie było uważane za szczególnie honorowe (Dz 7,55), zaś w świecie semickim prawica była synonimem potęgi i władzy.
  • κοινωνία [koinōnia] – „wspólnota”. Prawdopodobnie u swoich początków ma przyimek σύν [syn] – „z; razem z; wraz z”. Jest częścią dużej rodziny wyrazów, począwszy od przymiotnika κοινός [koinos], „wspólny”, poprzez rzeczownik κοινωνός [koinōnos], „wspólnik, uczestnik”, aż po czasownik κοινωνέω [koinōneō], „być uczestnikiem czegoś; mieć/dawać udział w czymś”. Jego znaczenie nie jest ostre i rozciąga się od szerokiego znaczenia „wspólnota, solidarność”, poprzez „więź, oddanie” albo „udział”, aż po bardzo konkretny „znak wspólnoty; dowód jedności” (tak w Ga 2,9) często wyrażający się w formie daru.
  • περιτομή [peritomē] – „obrzezanie”. Rzeczownik pochodzący od czasownika περιτέμνω [peritemnō], będącego złożeniem przyimka περί [peri] znaczącego tutaj „wkoło, wokół” i czasownika τέμνω [temnō] („ciąć”). Czasownik περιτέμνω w Nowym Testamencie odnosi się wyłącznie do czynności obrzezywania, chociaż język grecki używa go również do określenia innych cięć wykonywanych dookoła czegoś. Sam rzeczownik περιτομή funkcjonuje nie tylko jako nazwa pewnego stanu czy znaku, ale też jako określenie osobowe: „obrzezany” i w takim znaczeniu pojawia się trzykrotnie w powyższym tekście.

 

Biblię Biblią wyjaśniać

  • Dz 15,23-29: „Apostołowie i starsi bracia przesyłają pozdrowienie braciom pogańskiego pochodzenia w Antiochii, w Syrii i w Cylicji. Ponieważ dowiedzieliśmy się, że niektórzy bez naszego upoważnienia wyszli od nas i zaniepokoili was naukami, siejąc zamęt w waszych duszach, postanowiliśmy jednomyślnie wybrać mężów i wysłać razem z naszymi drogimi: Barnabą i Pawłem, którzy dla imienia Pana naszego, Jezusa Chrystusa, poświęcili swe życie. Wysyłamy więc Judę i Sylasa, którzy oznajmią wam ustnie to samo. Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego, co konieczne. Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego. Bywajcie zdrowi!”.
  • Rz 15,17-19: „Jeśli więc mogę się chlubić, to tylko w Chrystusie Jezusie z powodu tego, co odnosi się do Boga. Nie odważę się jednak wspominać niczego poza tym, czego dokonał przeze mnie Chrystus w doprowadzeniu pogan do posłuszeństwa [wierze] słowem, czynem, mocą znaków i cudów, mocą Ducha Świętego. Oto od Jeruzalem i na całym obszarze aż po Ilirię dopełniłem [głoszenia] Ewangelii Chrystusa”.

 

Ojcowie Kościoła

  • „Jeżeli ja w krótkim czasie nawiązałem taką zażyłość z waszym biskupem, zażyłość nie ludzką, lecz całkowicie duchową, o ileż większe jest wasze szczęście, że jesteście z nim tak do głębi zjednoczeni, jak Kościół z Jezusem Chrystusem, a Jezus Chrystus z Ojcem, aby wszystko stanowiło harmonię w jedności. Niechaj nikt nie błądzi: ten kto nie jest wewnątrz sanktuarium, sam pozbawia się chleba Bożego. Jeśli modlitwa wspólna dwóch pierwszych lepszych ludzi ma moc tak wielką, o ileż potężniejsza jest modlitwa biskupa i całego Kościoła? Kto nie przychodzi na zgromadzenie, ten już popadł w pychę i sam siebie osądził. Napisano bowiem: Bóg sprzeciwia się pysznym (Jk 4,6). Starajmy się zatem nie przeciwstawiać biskupowi, abyśmy byli poddani Bogu” (św. Ignacy Antiocheński, List do Kościoła w Efezie V,1-3; tłum. A. Świderkówna).

 

Biblia w sztuce

El Greco, Święci Piotr i Paweł (1592) Государственный Эрмитаж, public domain