Uwierzyliśmy w Chrystusa (Ga 2,15-17)

Tekst grecki i polski

15 ἡμεῖς φύσει Ἰουδαῖοι 15 My jesteśmy Żydami z urodzenia,
καὶ οὐκ ἐξ ἐθνῶν ἁμαρτωλοί a nie pogrążonymi w grzechach poganami.
16 εἰδότες δὲ 16 A jednak przeświadczeni,
ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος że człowiek nie osiąga usprawiedliwienia
ἐξ ἔργων νόμου dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo,
ἐὰν μὴ διὰ πίστεως Ἰησοῦ Χριστοῦ lecz jedynie dzięki wierze w Jezusa Chrystusa,
καὶ ἡμεῖς my właśnie
εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν ἐπιστεύσαμεν uwierzyliśmy w Chrystusa Jezusa,
ἵνα δικαιωθῶμεν by osiągnąć usprawiedliwienie
ἐκ πίστεως Χριστοῦ dzięki wierze w Chrystusa,
καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόμου a nie dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo,
ὅτι ἐξ ἔργων νόμου jako że dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo
οὐ δικαιωθήσεται πᾶσα σάρξ nikt nie osiągnie usprawiedliwienia.
17 εἰ δὲ ζητοῦντες δικαιωθῆναι 17 A jeżeli to, że szukamy usprawiedliwienia
ἐν Χριστῷ w Chrystusie,
εὑρέθημεν καὶ αὐτοὶ ἁμαρτωλοί poczytuje się nam za grzech,
ἆρα Χριστὸς to i Chrystusa należałoby uznać
ἁμαρτίας διάκονος za sprawcę grzechu.
μὴ γένοιτο Żadną miarą!

 

Najważniejsze słowa greckie

  • νόμος [nomos] – „prawo”, „norma”, „zwyczaj”, ale też reguła rządząca jakimś postępowaniem. W świecie judaizmu bardzo często odnosi się do „Prawa” rozumianego przede wszystkim jako zbiór zasad judaizmu, przede wszystkim spisanych w Torze (tora po hebrajsku oznacza właśnie prawo), ale też przekazywanych przez ustną tradycję. Może odnosić się także do pewnych zasad obowiązujących chrześcijan (jak „prawo Chrystusowe” w Ga 6,2). Pochodzi od czasownika νέμω [nemō], którego pierwsze znaczenie to „rozdzielać”, „wydzielać”.
  • πίστις [pistis] – „wiara” w sensie aktywnym, jako określenie pewnego stanu człowieka. W zależności od kontekstu czasami lepsze będzie tłumaczenie nawiązujące do ufności (np. „zaufanie”). W Nowym Testamencie odnosi się do osobistej relacji człowieka wobec Boga Ojca i Jezusa jako Mesjasza i zbawiciela. Drugie znaczenie tego terminu określa rzeczywistość powodującą wiarę (albo zaufanie): „niezawodność”, „wierność”, „przyrzeczenie” albo „rękojmię”. Pochodzi od czasownika πείθω [peithō], który w zależności od użytej formy gramatycznej może oznaczać: „przekonywać”, „nakłaniać”; albo „ufać”, „wierzyć”; albo „być przekonanym”, „być posłusznym”.
  • διάκονος [diakonos] – „sługa”. To słowo z języka greckiego przeszło to współczesnej terminologii kościelnej jako „diakon”, natomiast znaczy „sługa” albo „pomocnik”. Nie jest jasne pochodzenie tego terminu, często jest wiązany z czasownikiem διώκω [diōkō], którego podstawowe znaczenia to „gonić” i „prześladować”, ale może wyrażać też ideę „gonienia za czymś”, a więc także „zabiegania o coś” albo „starania się o coś”. W Nowym Testamencie pojawiają się dwa terminy pokrewne do διάκονος [diakonos]: to rzeczownik διακονία [diakonia] („służba”, „posługa”) i czasownik διακονέω [diakoneō] („usługiwać”, „służyć”, „troszczyć się”, „wyświadczać przysługę”).

 

Biblię Biblią wyjaśniać

  • Mk 2,15-17: „Gdy Jezus siedział w jego domu przy stole, wielu celników i grzeszników siedziało razem z Jezusem i Jego uczniami. Wielu bowiem było tych, którzy szli za Nim. Niektórzy uczeni w Piśmie, spośród faryzeuszów, widząc, że je z grzesznikami i celnikami, mówili do Jego uczniów: «Czemu On je i pije z celnikami i grzesznikami?» Jezus, usłyszawszy to, rzekł do nich: «Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają. Nie przyszedłem, aby powołać sprawiedliwych, ale grzeszników»”.
  • Rz 3,19-24: „A wiemy, że wszystko, co mówi Prawo, mówi do tych, którzy podlegają Prawu. I stąd każde usta muszą zamilknąć i cały świat musi się uznać winnym wobec Boga, jako że dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo żaden człowiek nie może dostąpić usprawiedliwienia w Jego oczach. Przez Prawo bowiem jest tylko większa znajomość grzechu. Ale teraz jawną się stała sprawiedliwość Boża niezależna od Prawa, poświadczona przez Prawo i Proroków. Jest to sprawiedliwość Boża [dostępna] przez wiarę w Jezusa Chrystusa dla wszystkich, którzy wierzą. Bo nie ma tu różnicy: wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej, a dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski, przez odkupienie, które jest w Chrystusie Jezusie”.

 

Ojcowie Kościoła

  • „Idźmy więc za błogosławieństwem Bożym i przyjrzyjmy się, jakie są Jego drogi. Rozważmy rozwój wydarzeń, od samego początku. Z jakiego powodu otrzymał błogosławieństwo nasz ojciec, Abraham? Czy nie dlatego, że przez wiarę postępował zgodnie ze sprawiedliwością i prawdą? Izaak dał się poprowadzić z ufnością na ofiarę, ponieważ wiedział, co się zdarzy. Jakub pokornie opuścił swoją ziemię ze względu na brata, udał się do Labana i był tam sługą. I dano mu dwanaście bereł Izraela.
    Wszyscy zatem zdobywają wielkość i chwałę nie sami z siebie ani przez swoje czyny, ani przez sprawiedliwe postępowanie, lecz z woli Boga. Tak więc i my, z woli Jego powołani w Jezusie Chrystusie, jesteśmy usprawiedliwieni nie sami z siebie ani przez naszą mądrość, ani rozum, ani pobożność, ani przez nasze uczynki, choć nawet wypełniamy je w czystości serca, lecz przez wiarę. To przez nią Bóg Wszechmogący usprawiedliwia wszystkich ludzi od początku świata. Jemu chwała na wieki wieków. Amen” (św. Klemens Rzymski, List do Kościoła w Koryncie XXXI, 1-4; XXXII, 3-4; tłum. A. Świderkówna).

 

Biblia w sztuce

Johannes Vermeer, Alegoria wiary (ok. 1670) Metropolitan Museum of Art, public domain