41. Po co świadkowie się rozebrali? (Dz 7,58)

Pytania do Biblii

Szaty u stóp Szawła

W czytaniu z drugiego dnia świąt słyszeliśmy: „Wyrzucili go poza miasto i kamienowali, a świadkowie złożyli swe szaty u stóp młodzieńca, zwanego Szawłem”. Dlaczego świadkowie rozebrali się?


Pytanie jest bardzo ciekawe, bo, gdy słyszymy ten tekst i zastanowimy się nad jego elementami, okaże się, że „coś tu nie gra”. Przyznać należy, że informacja o złożonych szatach nie jest niezbędna dla przebiegu akcji narracji opisującej śmierć Szczepana, ale spełnia funkcję „daleko planową”: Szaweł jest zapowiedziany jako osoba, która (przynajmniej) zgadza się na śmierć wyznawców Chrystusa (zob. 8,1).

Przede wszystkim jednak rodzi się pytanie: „po co świadkowie kamienowania mają się rozbierać?”. Zwróćmy jednak uwagę, że cała mowa św. Szczepana nie jest mową misyjną lub kerygmatyczną, jak to ma miejsce, np. w dzień Pięćdziesiątnicy (Piotr), czy w Atenach (Paweł). Jest to mowa obronna, której sędzią jest arcykapłan (7,1), „ławą przysięgłych” – Sanhedryn (6,12), a oskarżycielami – przedstawiciele ważniejszych synagog jerozolimskich (6,9).

Powodem ukamienowania Szczepana nie jest jednak udowodnienie wniesionego oskarżenia („Słyszeliśmy, jak wypowiadał bluźnierstwa przeciwko Mojżeszowi i Bogu” – 6,11; „Ten człowiek nie przestaje mówić przeciwko temu świętemu miejscu i przeciwko Prawu. Bo słyszeliśmy, jak mówił, że Jezus Nazarejczyk zburzy to miejsce i pozmienia zwyczaje, które nam Mojżesz przekazał” – 6,13-14), ale coś, co w prawodawstwie Starego Testamentu było obciążone karą śmierci, wykonywaną natychmiast, jeśli pochwycono na nim in flagranti (na gorącym uczynku): bluźnierstwo.

Prawo dokładnie określało, jak miała wyglądać śmierć bluźniercy: „Ktokolwiek bluźni imieniu Pana, będzie ukarany śmiercią. Cała społeczność ukamienuje go. Zarówno tubylec, jak i przybysz będzie ukarany śmiercią za bluźnierstwo przeciwko Imieniu” (Kpł 24,16). Tora doprecyzowała ponadto w innym miejscu, że świadkowie przestępstwa mają rozpocząć egzekucję: „Ręka świadków pierwsza się wzniesie przeciw niemu, aby go zgładzić, a potem ręka całego ludu. Usuniesz zło spośród siebie” (Pwt 17,7), a zwłaszcza: „Każ wyprowadzić bluźniercę poza obóz. Wszyscy, którzy go słyszeli, położą ręce na jego głowie. Cała społeczność ukamienuje go” (Kpł 24,14) oraz „Winieneś go zabić, pierwszy podniesiesz rękę, aby go zgładzić, a potem cały lud” (Pwt 13,9).

Ponieważ kamienowanie było utrudnione poprzez zewnętrzny płaszcz, do tej czynności ściągano go i pozostawano w szacie spodniej. Pamiętać jednak należy, że termin „świadek” nie odnosi się tylko do tych, którzy widzieli, co się dzieje, ale przede wszystkim ma on na celu wprowadzenie terminologii prawniczej Starego Testamentu. Świadkowie to ci wszyscy, którzy zaświadczają, że Szczepan zbluźnił.

Bartłomiej Sokal

Jesteś na facebooku? My też!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.