 |
Wyprawy biblijne ekspedycja nr 17: Dawid panuje w Hebronie. Zdobycie Jerozolimy |
Zdjęcie 1. Dawid królem.
Miniatura z Księgi Królewskiej, Konstantynopol, XI w. po Chr.
Biblioteca Apostolica Vaticana, Rzym
Sytuacja ogólna
Po śmierci Saula i Jonatana dziedzicem tronu został czwarty syn Saula, Iszbaal. Wielkie wpływy w królestwie, którego stolicą było Machanaim po drugiej stronie Jordanu, miał Abner, dowódca wojska Saula. Ponieważ Dawid został uznany królem przez pokolenie Judy w Hebronie, powstał konflikt między zwolennikami Dawida a poplecznikami dynastii Saula. Dawid ugruntował następnie swą pozycję jako jedyny król, ustanowił nową stolicę w Jerozolimie i pokonał Filistynów, jednocząc swoje królestwo.
Mapa 1. Uznanie Dawida jako jedynego króla całego Izraela (2 Sm 1,1 – 5,5)
a) od Siklag do Hebronu. Opowiadanie biblijne przedstawia Dawida, który zaraz po powrocie ze zwycięskiej bitwy z Amalekitami otrzymuje wiadomość o klęsce Izraela oraz śmierci Saula i Jonatana. Reakcją Dawida jest ogłoszenie stanu żałoby i napisanie bardzo pięknego lamentu, opłakującego zmarłego władcę i jego syna. Dawid udaje się następnie do Hebronu, gdzie zostaje proklamowany królem przez pokolenie Judy.
Zdjęcie 2. Jerozolima przedstawiona na mozaice z V w. po Chr.
Łuk triumfalny w Bazylice Matki Bożej Większej, Rzym.
b) Usunięcie zwolenników dynastii Saula. Starcie między stronnikami Iszbaala, dowodzonymi przez Abnera, a wojownikami Dawida pod wodzą Joaba, miało miejsce koło Gibeonu. Zwycięscy z bitwy wyszli ludzie Dawida, lecz w czasie ucieczki Abner zabił Asahela, brata Joaba, i zdołał wrócić do Machanaim. Ale bitwa miała dwa ważne skutki: rozdźwięk między Abnerem a Iszbaalem, który doprowadził pierwszego do przejścia na stronę Dawida; Abner został jednak zasztyletowany przez Joaba z zemsty za śmierć brata. Następnie zabicie Iszbaala przez dwóch spośród jego ministrów, którzy uważali, że w ten sposób zyskają sobie przychylność Dawida. On potępił jednak obydwa te zabójstwa, lecz nie można zaprzeczyć, że to one właśnie utorowały mu drogę na tron Izraela.
c) Dawid królem całego Izraela. Po śmierci Iszbaala starszyzna plemion, które wcześniej popierały dynastię Saula, przybyła do Hebronu i zawarła układ z Dawidem, uznając go swoim królem. W ten sposób Dawid zjednoczył w swojej osobie dwie władze – nad Judą oraz nad pokoleniami z regionów centralnych i północnych.
Mapa 2. Zdobycie Jerozolimy i wojny z Filistynami (2 Sm 5)
Tekst biblijny nie pozwala wyjaśnić dokładnej chronologii przedsięwzięć Dawida. Przedstawiamy je zatem zgrupowane według nieprzyjaciół, z którymi walczyły jego wojska, zaczynając od zajęcia Jerozolimy.
a) Zdobycie Jerozolimy. Jerozolima była miastem-państwem zamieszkałym przez Jebusytów. Z opisu biblijnego wynika, że aneksja ta była możliwa. Joab bowiem wraz z oddziałem zbrojnych zdołał przedostać się do miasta przez studnie oraz tunele (hebr. sinnor), które służyły do dostarczania wody w przypadku oblężenia i łączyły twierdzę ze źródłem Gichon, położonym na zewnątrz murów. Dawid polecił następnie sprowadzić Arkę Przymierza z Kiriat-Jearim do Jerozolimy (2 Sm 6). W ten sposób Miasto Dawidowe stało się centrum religijnym Izraela. Ponadto rozpoczął organizację państwa, z regularną armią dowodzoną przez Joaba, z wojskiem najemnym, a także korpusem urzędników pełniących różne zadania (2 Sm 8,15-18; 20,23-25; 1 Krn 18,14-17).
Zdjęcie 3: Pozostałości domu z epoki Dawida;
kananejska struktura tarasowa z XIV-XIII w. przed Chr.
Miasto Dawida, Jerozolima.
b) Zwycięstwo nad Filistynami (2 Sm 5,17-25; 1 Krn 14,8-16). Księgi opowiadają o dwóch bitwach przeciwko Filistynom, którzy w obu przypadkach zajęli dolinę Refaim, na południowy zachód od Jerozolimy, w pobliżu dzisiejszej wioski Lifta. To zwycięstwo nie było decydujące, ponieważ wojsko filistyńskie ponownie rozbiło swój obóz w dolinie Refaim. Stosując się do pouczeń Pana, Dawid okrążył Filistynów, spadając na nich od strony Wierzchołków Bekaim i zmusił ich do ucieczki. Ścigał ich też aż do Gezer, przechodząc przez Gibeon (por. 1 Krn 14,16; 2 Sm 5,25). W 2 Sm 8,1 (= 1Krn 18,1), wspomina się, że następnie Dawid zdobył miasto filistyńskie Gat, odwracając w ten sposób relacje sił: z wasala stał się panem. O dobrych stosunkach między Filistynami a Dawidem, świadczy fakt, że wśród wojsk najemnych najwierniejszymi byli wojownicy z Gat (2 Sm 15,18-23), jak też Keretyci i Peletyci (2 Sm 8,18; 15,18; 20,7.23; 1 Krl 1,38.44), również pochodzenia filistyńskiego.
Zdjęcie 4: Kalendarz rolniczy na kamieniu wapiennym, znaleziony w Gezer,
900 r. przed Chr. Jest uważany za najstarsze świadectwo pisma hebrajskiego.
Jesteś na facebooku? My też! :)
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
