Przepraszamy za opóźnienie i zachęcamy do skorzystania z preparacji do homilii na psalm responsoryjny z V Niedzieli w Okresie Wielkanocnym w roku "B". Tym razem przygotowane materiały dotyczą jedynie fragmentu psalmu, gdyż nie cały utwór znajduje swoje miejsce w liturgii zbliżajacego się Dnia Pańskiego. Informacje na temat zamysłu cyklu preparacji można znaleźć w zeszłotygodniowym opracowaniu. Prosimy też o nadsyłanie sugestii i uwag na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Niech wszystkich pracowników winnicy Pańskiej oświeca Słońce wschodzące z wysoka! 

  Ps 22 [21] (w. 26b-32a)

1. Charakter utworu. Kwestie literackie.

Ps 22 jest lamentacją, w której przeplatają się motywy skargi i ufności. W nagłówku autorstwo przypisuje się Dawidowi. W tym względzie tradycja rabiniczna jest jednomyślna, chociaż nie jest zgodna co do powiązania utworu z konkretnym wydarzeniem z życia króla (preśladowania ze strony Saula lub bunt Absaloma). Stąd też, traktując go jako proroctwo, chętnie odnoszono do różnych prześladowań, które dotykały Izraela lub królów, czyniąc cały naród podmiotem lirycznym. Z czasem zaczęto odnosić jego treść do postaci Mesjasza. Ojcowie Kościoła podejmując powyższy judaistyczny nurt interpretacyjny oraz świadectwo podań ewangelicznych (np. Mt 27,46) uznawali zgodnie mesjański charakter pieśni. Inną opinię przedstawiał Teodor z Mopswestii, wykładając ów psalm oraz Ps 16 i 69 tylko ubocznie w znaczeniu mesjańskim. Jego opinia została potępiona na Soborze Konstantynopolitańskim II.

Strukturę psalmu można przedstawić w następujący sposób:

1. Skarga na brak pomocy ze strony Boga (w. 2-4)

2. Proklamacja ufności (w. 5-11)

a) wspomnienie opieki Bożej nad przodkami i ich ufności (w. 5-6)

b) skarga na drwiny z ufności (w. 7-9)

a') wspomnienie opieki Bożej nad psalmistą (w. 10-11)

3. Prośba o interwencję (w. 12-22)

a) prośba o pomoc (w. 12)

b) skarga uzasadniająca prośbę (w. 13-19)

- zagrożenie ze strony wrogów (w. 13-14)

--bliskość śmierci (w. 15-16)

- działania wrogów (w. 17-19)

a') prośba o pomoc (w. 20-22)

 4. Zapowiedź dziękczynienia przez oddanie chwały Bogu (w. 23-32)

a) chwała oddawana Bogu przez Psalmistę (w. 23-26a)

b) złożenie ofiary pochwalnej i uczta ofiarna (w. 26b-27)

a') chwała oddawana Bogu przez pogan, zmarłych i przyszłe pokolenia (w. 28-31)

W liturgii V Niedzieli Okresu Wielkanocnego w roku "B" śpiewa się jako psalm responsoryjny ostatnią część utworu bez końcówlki ostatniego wersetu (cz. 4b – a') czyli w. 26b-32a.

2. Lektura nowotestamentalna (w. 26b-32a)

aluzje i słowne paralele

w. 29

Ap 11,15 – Baranek otworzył siódmą pieczęć i sześciu aniołów kolejno trąbiło.

„Minęło drugie "biada",
a oto trzecie "biada" niebawem nadchodzi.
I siódmy anioł zatrąbił,
i w niebie powstały donośne głosy mówiące:
«Nastało nad światem królowanie Pana naszego i Jego Pomazańca
i będzie królować na wieki wieków».
A dwudziestu czterech Starców,
zasiadających na tronach swych przed tronem Boga,
padło na oblicza i oddało pokłon Bogu,
mówiąc:
«Dzięki czynimy Tobie, Panie, Boże wszechmogący,
Który jesteś i Który byłeś,
żeś objął wielką Twą władzę i zaczął królować.
I rozgniewały się narody,
a nadszedł Twój gniew
i pora na umarłych, aby zostali osądzeni,
i aby dać zapłatę sługom Twym prorokom
i świętym,
i tym, co się boją Twojego imienia,
małym i wielkim,
i aby zniszczyć tych, którzy niszczą ziemię».” (w. 14-18)

Ap 19,6 – Po zagładzie Babilonu rozpoczyna się pochwalny śpiew na część Boga i ogłoszenie godów Baranka.

„I wyszedł głos od tronu, mówiący:
«Chwalcie Boga naszego, wszyscy Jego słudzy,
którzy się Go boicie, mali i wielcy!»
I usłyszałem jakby głos wielkiego tłumu
i jakby głos mnogich wód,
i jakby głos potężnych gromów,
które mówiły:
«Alleluja,
bo zakrólował Pan Bóg nasz, Wszechmogący.
Weselmy się i radujmy,
i dajmy Mu chwałę,
bo nadeszły Gody Baranka,
a Jego Małżonka się przystroiła,
i dano jej oblec bisior lśniący i czysty» -
bisior bowiem oznacza czyny sprawiedliwe świętych.” (w.5-8)

3. Ojcowie Kościoła i średniowieczni egzegeci

Podejmowany przez apokalipsę werset jest interpretowany następująco:

Św. Augustyn - „Ponieważ królestwo należy do Pana, a nie do pysznych ludzi i On sam będzie panował nad narodami.” (Ennarrationes in Psalmos)

Św. Hieronim - „Królestwo diabła upadnie, a królestwo Chrystusa przyjdzie. Gdy wstąpił do niebios, wszystko zostało mu poddane” (Beviarium iuxta Haebreos).

Św. Bruno z Astii – Przedtem diabeł królował i wszędzie nad poganami panował; lecz w męce Chrystusa stracił zarówno królestwo jak też władzę. (Expositio in Psalmos)

Św. Bruno z Würtzburga zauważa, że właściwie żadne królestwo nie należy do pogan, lecz do Pana, gdyż on mocą swoją zarówno zmienia jak podtrzymuje ich istnienie. Trzeba więc, żeby był wszędzie czczony jako król przez tych, którzy rozpoznają w Nim władcę wszystkich rzeczy. (Expositio Psalmorum)

Piotr Lombard przywołuje opinie wcześniejszych interpretatorów, że to panowanie zostało odrzucone przez żydów, gdy powiedzieli, że nie mają innego króla niż Cezara (J 19,15) . Jednak Chrystus jest naszym królem, jak to wskazywał tytuł umieszczony na krzyżu. Jego właśnie imieniem i znamieniem zostaliśmy naznaczni, podobnie jak sługa jest przypisywany do imienia i tytułu swego pana. I dlatego Kościół, gdy przyjmuje do swojej jedności heretyków, którzy przyjęli chrzest Chrystusowy, nie zmienia w nich, lecz poucza o tytule naszego Króla. (Commentarius in Psalmos).