Tekst grecki i polski

Najważniejsze słowa greckie

• στοιχεῖον [stoicheion] – „żywioł”. Pochodzi od greckiego rzeczownika στοῖχος [stoichos], który oznacza „rząd”, ewentualnie „szereg”. Stąd też właściwe znaczenie rzeczownika στοιχεῖον odnosi się do cienia gnomonu (zegara słonecznego), wskazującego jedną z szeregu godzin. Później idea jednostkowości zaczęła dominować znaczenie tego słowa, tak że stał się on określeniem pojedynczego elementu, przyjmując cały szereg konkretnych znaczeń. Jako pojedynczy element mowy oznacza „głoskę”, czasami przeciwstawianą, a czasami utożsamianą z literą. W patrzeniu na świat materialny oznacza „żywioł”, jeden z podstawowych budulców świata, ale też materialną przyczynę istnienia rzeczy. W myśleniu logicznym i w innych naukach może oznaczać pojedynczy element dowodu albo rozumowania, ale też punkt, linię albo okrąg jako podstawowe pojęcia geometrii, element utworu literackiego, przemowy etc. W ogólnym znaczeniu może odnosić się do jakiejkolwiek fundamentalnej zasady, a z czasem nabrało również znaczenia „gwiazda”, „planeta” albo „znak zodiaku”. W Nowym Testamencie pojawia się siedem razy. Dwukrotnie w Drugim Liście św. Piotra (2P 3,10.12), gdzie mowa jest o roztopieniu w ogniu στοιχεῖα (Biblia Tysiąclecia tłumaczy „gwiazdy”, Biblia Paulistów „ciała niebieskie”, Biblia Poznańska „fundamenty świata” a Biblia Warszawska i Jakuba Wujka „żywioły”). W Liście do Galatów pojawia się dwa razy (4,3.9), podobnie jak w Liście do Kolosan (2,8.20) i jeden raz w Liście do Hebrajczyków (5,15).
• πλήρωμα [plērōma] – „pełnia” pochodzi od czasownika πληρόω [plēroō], „czynić pełnym”, „napełniać”, ale też „wypełniać”: nie tylko w znaczeniu dosłownym, lecz również „dobiegać do kresu”, „urzeczywistniać”, „czynić całkowitym”. Sam rzeczownik przyjmuje najczęściej jeden z trzech odcieni znaczeniowych. Pierwszy odnosi się do czegoś co wypełnia coś innego: „wypełnienie”, „uzupełnienie”, „zawartość”. Drugi określa coś, co jest pełne i wreszcie trzeci to rzeczywistość, która została doprowadzona do pełni, kresu albo doskonałości. Mt 9,16 i Mk 2,21 (BT: „łata”) to przykład pierwszego znaczenia. Mk 6,43 i 8,20 („pełne” kosze) to przykład drugiego. Mniej oczywiste jest znaczenie w J 1,16 może być mowa o Słowie, który jest „wypełniony” łaską, albo w którym łaska jest „wypełniona”, a więc doskonała (trzecie znaczenie). Typowym przykładem trzeciego znaczenia będzie natomiast fragment z Listu do Galatów 4,4 przytoczony powyżej. Pozostałe miejsca w Nowym Testamencie, gdzie można spotkać się z „pełnią”, to Rz 11,12.25; 13,10; 15,29; 1Kor 10,26; Ef 1,10.23; 3,19; 4,13; Kol 1,19 i 2,9.
• υἱοθεσία [hyiothesia] – „przybranie za syna”. Pierwsza część tego rzeczownika jest już znana: to υἱός [hyios], „syn”. Druga to rzeczownik θέσις [thesis], który można przetłumaczyć jako „ustawienie”, „położenie” (pochodzi od czasownika τίθημι [tithēmi], „kłaść, umieszczać, stawiać”), ale który jest również technicznym określeniem adopcji (oraz przyjęcia obcokrajowca jako obywatela) a także posiada kilka innych znaczeń, nie wnoszących zbyt wiele do zrozumienia rzeczownika υἱοθεσία. Pierwszymi posiadaczami daru „przybranie za synów” w Nowym Testamencie są Izraelici jako przedstawiciele Narodu Wybranego (Rz 9,4). Dzięki wykupieniu z niewoli Prawa przez Chrystusa „przybrane synostwo” mogą otrzymać chrześcijanie (Ga 4,5), którzy są do tego stanu przeznaczeni przez Boga (Ef 1,5) i otrzymują go dzięki darowi Ducha Świętego, który pozwala im wołać „Abba, Ojcze!” (Rz 8,15). Co ciekawe w Rz 8,23 pojawia się informacja, że podobnie jak sami chrześcijanie, również całe stworzenie, dopier oczekuje na ich „przybranie za synów”, którego wyrazem będzie odkupienie ciała. Zdanie można rozumieć w świetle teologicznego spojrzenia na odkupienie, które „już” się dokonało i jego pierwsze owoce są dostępne dla wierzących w Chrystusa ale „jeszcze nie” zostało zrealizowane w pełni, co dokona się dopiero przy ponownym przyjściu Chrystusa.

Biblię Biblią wyjaśniać

• Mk 1,14-15: „Gdy Jan został uwięziony, Jezus przyszedł do Galilei i głosił Ewangelię Bożą. Mówił: Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!”.
• Łk 20,9-16: „Pewien człowiek założył winnicę, oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał na dłuższy czas. W odpowiedniej porze wysłał sługę do rolników, aby mu oddali jego część z plonu winnicy. Lecz rolnicy obili go i odesłali z niczym. Ponownie posłał drugiego sługę. Lecz i tego obili, znieważyli i odesłali z niczym. Posłał jeszcze trzeciego; tego również pobili do krwi i wyrzucili. Wówczas rzekł pan winnicy: „Co mam począć? Poślę mojego syna umiłowanego, chyba go uszanują”. Lecz rolnicy, zobaczywszy go, naradzali się między sobą, mówiąc: „To jest dziedzic, zabijmy go, a dziedzictwo stanie się nasze”. I wyrzuciwszy go z winnicy, zabili. Co więc uczyni z nimi właściciel winnicy? Przyjdzie i wytraci tych rolników, a winnicę da innym”.

Ojcowie Kościoła

• „Ukochani bracia! Nasz Pan, Jezus Chrystus, wiekuisty Stwórca wszystkiego, rodząc się z Matki, stał się naszym Zbawicielem. Dobrowolnie narodził się dla nas w czasie, aby nas doprowadzić do wieczności Ojca. Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek stał się Bogiem. Aby człowiek mógł pożywać chleb aniołów, Pan aniołów stał się dzisiaj człowiekiem.
  Dzisiaj spełniło się owo proroctwo: "Niebiosa, wysączcie rosę z góry, niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela". Tak więc Stwórca stał się stworzeniem, aby się znalazło to, co zginęło. Przytoczone jest w psalmie wyznanie człowieka: "Błądziłem, nim zostałem poniżony". Zgrzeszył człowiek i stał się winowajcą, narodził się Bóg Człowiek, by został wyzwolony winowajca. Upadł więc człowiek, ale zstąpił ku niemu Bóg. Upadł człowiek nędznie, Bóg zstąpił ku niemu pełen litości. Upadł człowiek przez pychę, Bóg zstąpił, przynosząc łaskę” (św. Augustyn, Kazanie 13 na Okres Zwykły).

Biblia w sztuce