155. Ubodzy, w których nie ma podstępu...

 

Pytania do Biblii

Ubodzy, w których nie ma podstępu...

Czy pasterze- świadkowie narodzenia Mesjasza, choć pogardzani przez żydowską elitę, nie są właściwymi, prawdziwymi Żydami, "ubogimi Pana- anawim" (Jezus do grona takich zaliczał ludzi, u których nie ma podstępu)-  którzy, jak chce Harrington w "Kluczu do Biblii", wywodzą się z ludności najemnej, bez ziemi, własności, obywatelstwa, wyzutych ze wszystkiego, najniższych w drabinie społecznej?

W zadanym pytaniu wspomniane są dwie kategorie teologiczne, które choć podobne w znaczeniu, nie powinny być tak łatwo utożsamiane. Pierwsza kategoria, „ubodzy” (po hebrajsku „anawim”) to rzeczywiście ludzie, którzy byli pogardzani przez elitę, ale przede wszystkim faryzeuszy. Powodem takiego stanu rzeczy był fakt, że w ich opinii nie znali oni wystarczająco dobrze Prawa Mojżeszowego i w związku z tym nie byli tak do końca prawdziwymi Żydami, ponieważ w swoich pracach codziennych często narażali się na nieczystość rytualną. Stąd wzięła się też nazwa „faryzeusze” – hebr. peruszim oznacza „oddzieleni”, chcieli oni poprzez oddanie się studiowaniu Prawa zdobywać coraz większą świętość i doskonałość wobec Prawa.

Druga z wymienionych kategorii, czyli „ludzie, u których nie ma podstępu”, to nie jest właściwe określenie używane na nazwanie jakiejś grupy. Tytuł ten pojawia się w Nowym Testamencie jedynie raz, w odniesieniu do Natanaela w formie: „oto prawdziwy Izraelita, w którym nie ma podstępu” (J 1,47). Brak jednak w tekście informacji, które pozwalają na utożsamienie Natanaela z członkiem najniższych warstw społecznych. Raczej, wręcz przeciwnie, tradycja kościelna widzi w Natanaelu uczonego żydowskiego, który w Jezusie ochoczo rozpoznaje Mesjasza. Tytuł „prawdziwy Izraelita” przysługuje mu zatem na podstawie rozpoznania w osobie Jezusa spełnienia Starego Testamentu (zob. J 1,45). Dookreślenie mówiące o braku podstępu najprawdopodobniej odnosi się do szczerości postawy, w przeciwieństwie do Żydów czwartej ewangelii, którzy ciągle spiskują przeciw Jezusowi i stanowią Jego silną opozycję.

Najbiedniejsze warstwy społeczne były bardzo często uważane przez elity religijne za niepełnoprawnych Żydów, w obliczu Prawa również często byli oni traktowani jako obywatele drugiej kategorii, ze względu na szerzącą się korupcję. Ci ludzie, którzy nie mieli żadnego oparcia i wsparcia byli szczególnym obiektem troski Jezusa i prawdą jest, że to właśnie z tej klasy społecznej wywodzili się pierwsi chrześcijanie nie tylko w Palestynie, ale także np. w Koryncie (zob. 1 Kor 1,26-29). Natomiast nie można stwierdzić, że wszystkich tych ludzi cechowała postawa „braku podstępu”. Terminy te często się zazębiały, jednak nigdy w pełni się nie utozsamiają.

Bartłomiej Sokal

A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.