Kogut, który skruszył Skałę
Jak można wyjaśnić rozbieżność dotyczącą piania koguta po zaparciu się świętego Piotra? Dlaczego u jednego ewangelisty kogut pieje tylko raz, a u drugiego dwa razy. Jakie jest znaczenie samej postaci koguta, czy jest to symbol, a jeśli tak to symbol czego? Oraz ostatnie pytanie dlaczego kogut zapiał wieczorem, skoro naturalną porą jego aktywności jest ranek?
Wydarzenie zaparcia się Piotra jest przekazane w kontekście przesłuchania Jezusa przed śmiercią przez czterech ewangelistów. U każdego z nich, ostatnim elementem tej sceny jest piejący kogut, który sprawia, że Piotr zdaje sobie sprawę ze swojego błędu.
Scena zaparcia się Piotra zbudowana jest na zasadzie paralelizmu wobec opisu przesłuchania Jezusa. Obydwaj trzykrotnie są konfrontowani z oskarżeniami: Jezus wobec fałszywych świadków, dwu świadków oraz Kajfasza, natomiast Piotr – dwu nieznanych bliżej kobiet oraz nieokreślonych sług na dziedzińcu. Ewangeliści różnią się co do tożsamości osób oskarżających Piotra. U Mateusza są to dwie różne kobiety oraz stojący tam słudzy. U Marka – ta sama kobieta wypowiadająca się dwa razy, a następnie obecni tam słudzy. U Łukasza – młoda kobieta, jakiś mężczyzna i jeszcze inny mężczyzna. U Jana – młoda odźwierna, stojący tam ludzie oraz sługa, który był krewnym Malchosa, któremu Piotr obciął ucho. Kolejną różnicą, którą zauważamy wskazując na opisy jest ilość razy, gdy kogut zapiał.
Głównym przesłaniem perykopy, w wydaniu każdego ewangelisty, jest przedstawienie Jezusa odważnie przyznającego się do swojej misji przed najważniejszymi w państwie osobami, podczas gdy Piotr przed nieistotnymi osobami, w sytuacji, gdy nic mu nie grozi, zapiera się swojego Mistrza. Wielu autorów próbowało wytłumaczyć różnice w tym opisie powołując się na różne przyczyny. Musimy pamiętać, że różnice te nie są aż tak ważne dla całościowego przesłania perykopy. Można zatem za jednym z komentatorów stwierdzić, że „Duch Święty nie usunął ludzkich ograniczeń i niedoskonałości w zdobywaniu informacji, jeśli nie mają one znaczenia dla przekazania teologicznego orędzia”.
Na pewno problematyczna jest wzmianka o kogucie. Zauważyć należy, że jest to jedyne miejsce w Nowym Testamencie, w którym wspomina się o tym ptaku. Z opisów wynika, że kogut piał wewnątrz murów posiadłości arcykapłana. Miszna jednak mówi o tym, że w Jerozolimie nie wolno było hodować tych ptaków. Zakaz hodowli drobiu dotyczył także wszystkich kapłanów, niezależnie od miejsca ich przebywania.
Wykopaliska archeologiczne potwierdzają obecność kur w Palestynie od czasów perskich. Najstarsze wyobrażenie koguta w Palestynie datowane jest na VI w. przed Chr.
Czy można jakoś dokładniej określić, o której godzinie nastąpiło owo problematyczne pianie koguta. W klimacie polskim koguty zaczynają piać od godz. 4 rano. Założyciel Ecole Biblique J.M. Lagrange obserwując krajobraz Jerozolimy w kwietniu (czasie śmierci Jezusa), zanotował pianie koguta najwcześniej o godz. 2:30, ale zazwyczaj następowało to między 3 a 5 nad ranem. Jeszcze inny uczony (H. Kosmala) wymienia trzy piania kogutów w nocy: ok. 12:30; 1:20 oraz 2:30. W tym kontekście nasuwa się na myśl pytanie, które w jednym ze swoich dzieł zadał Cyceron: „czy jest jakiś czas dnia i nocy, kiedy kogut by nie piał”? Na pewno można stwierdzić, że jest to bardzo wczesna godzina ranna.
W narracji o zaparciu się Piotra kogut nie spełnia raczej symbolicznej roli, pianie w owej scenie przedstawione jest w swojej najprostszej i konkretnej funkcji – budzenia ze snu. Cała scena zarysowana jest jakby dziejąca się w śnie. Na takie rozumienie wskazują nieokreślone do końca postaci, ciemność, ogień oświetlający tylko część scenerii. Piotr, który wbrew wcześniejszym zapewnieniom traci panowanie nad sobą, wypiera się Mistrza i nie zdając sobie sprawy z wagi swojego zachowania, gotów jest wrócić do normalnego życia. Z tego snu wyrywa go pianie koguta. O powrocie do twardej rzeczywistości świadczy zachowanie Piotra, który wybucha płaczem, co jest symbolem żalu za grzech i chęci pokuty. Ta zostanie zaoferowana Piotrowi w J 21, gdy trzykrotnie zapytany o miłość do Jezusa zostanie obdarzony przebaczeniem.
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebook'owej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
