Betsaida to na pewno dom rodzinny kilku spośród Apostołów oraz miejsce wizyt Jezusa. Czym jeszcze potrafi zaciekawić to miejsce? Jak uciekano z Betsaidy?

Grupa archeologów pracujących w starożytnej Betsaidzie, niedaleko północno-wschodniego brzegu Jeziora Galilejskiego natrafiła na ślady konstrukcji, która sugeruje zastosowanie jako tunel ucieczkowy. Miał on służyć elitom miasta oraz rodzinie królewskiej w okresie Podzielonego Królestwa.

Chociaż proces badawczy jest ciągle w bardzo wczesnym stadium, zlokalizowano jedno z wejść do tunelu a badanie radarem wskazało, że tunel rozciąga się od starożytnego pałacu do zewnętrznego muru miasta. Podobne konstrukcje znajdowano na innych stanowiskach archeologicznych, a także w starożytnych podaniach. Na przykład, Biblia wspomina o tunelu, którego wraz z innymi użył król Sedecjasz w czasie oblężenia miasta przez Babilończyków.

Wejście do tunelu odkryte w czasie niedawnych wykopalisk
Zdjęcie: zrzut ekranu z poniższego wideo.

Widok z lotu ptaka wraz z zaznaczeniem położenia tunelu, zaznaczonym przez czerwoną strzałkę.
Zdjęcie: zrzut ekranu z poniższego wideo.

Miejsce, które zostało zidentyfikowane przez dr. R. Arava z Universytetu w Nebrasce jako Betsaida w 1987 r., znajdowało się w centrum licznych badań od 1990 r. Odnaleziono tam liczne struktury budynków oraz przedmioty będące pozostałościami dwu miast: Betsaidy, według Pisma Świętego odwiedzanego przez Jezusa rodzinnego miasta kilku Apostołów, oraz znacznie starszej miejscowości, której szczątki leżą poniżej, datowane na IX – X w. przed Chr. Była to prawdopodobnie stolica królestwa Geszur, wzmiankowanego w Biblii sojusznika Izraela.

Wśród najważniejszych znalezisk wymienia się największy i najbardziej rozbudowany kompleks bramy miejskiej w całym Lewancie, ponadto kompleks pałacowy oraz masywne mury obronne wraz z podwójną linią obrony. Ale także prace prowadzone na terenie późniejszego miasta, Betsaidy, przyczyniły się do wielu odkryć, potwierdzających zamieszkanie miejsca w czasach Jezusa oraz przez długi czas później. Wymienić tu można rzymską świątynię i związane z nią przedmioty z I w. po Chr., przybory do gotowania oraz łowienia ryb a także monety. Najnowszym znaleziskiem jest moneta z inskrypcją „Iudaea capta”. Została ona wybita przez Domicjana między 81 a 96 r. po Chr. w celu upamiętnienia podboju Judei.

Widok na słynny kompleks bramy miejskiej – wejście ogrodzone stelami.
Zdjęcie: Virtual World Project oraz Nicolae Roddy.

Chociaż znaleziska znajdują się ok 2. km od brzegu Jeziora Galelujskiego i na wschód od Jordanu, uczeni twierdzą, że miasta utrzymywały się przede wszystkim z rybołówstwa, co potwierdzają opisy z czasów Jezusa. Studia geologiczne pokazują, że Jezioro znajdowało się bliżej Betsaidy w czasach Jezusa niż obecnie. Ruchy tektoniczne, sedymentacja w delcie Jordanu oraz zwiększenie poboru wody z Jeziora na potrzeby irygowania pól oraz dla zaspokojenia wymogów coraz liczniejszej populacji ludzkiej przyczyniły się do obniżenia poziomu wody.

Dalsze wykopaliska zaplanowane są na lato 2015 r. Więcej informacji o pracach archeologicznych, a także o tym, jak można dołączyć do prac wykopaliskowych znaleźć można na stronie projektu.

opracował: B. Sokal
na podstawie doniesień prasowych
(popular archeology et al.)

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.