120. "Będziesz mył ręce!" (Mk 7,3)

Pytania do Biblii

Będziesz mył ręce! (Mk 7,3)

W Ewangelii wg Św. Marka jest napisane: "Faryzeusze bowiem i wszyscy Żydzi, trzymając się tradycji starszych, nie jedzą, zanim nie umyją rąk. Jest jeszcze wiele innych przepisów, które przejęli i zachowują, jak obmywanie kubków, dzbanków, naczyń miedzianych." Dlaczego Żydzi aż tak przestrzegali tej tradycji? Czy higiena była aż tak dla nich ważna? A jeśli ktoś zapomniał umyć rąk czy naczyń, to kara go czekała?

Powyższa perykopa traktuje o bardzo newralgicznym zagadnieniu, które stanowiło punkt zapalny wielu kontrowersji: na ile tradycja, która interpretuje Objawienie na Synaju jest powiązana z samym przesłaniem Boga. Powstawanie wielu różnych drobnych przykazań miało za zadanie uchronić każdego wierzącego od przestąpienia przepisów Tory nawet nieumyślnie. Tutaj podjęty został temat obmycia rąk przed posiłkiem.

Chociaż higiena była przestrzegana przez Żydów (Rdz 43,24; 2 Krl 3,11; Jr 2,22; J 13,1-5), to schodziła ona na drugi plan wobec czystości rytualnej, której zachowanie dopuszczało do uczestnictwa w życiu społecznym. Człowiek, który był nieczysty, nie mógł wchodzić w żadne interakcje z Żydami, powinien pozostawać w odosobnieniu do czasu upłynięcia nieczystości.

Stary Testament nie przekazuje polecenia obmycia rąk przed zwykłym, codziennym posiłkiem. Faryzeusze wyprowadzili ten zwyczaj najprawdopodobniej z przepisów świątynnych: kapłani, w trakcie pełnienia służby świątynnej, byli zobowiązani do nieustannego przestrzegania czystości rytualnej (Wj 30,17-21;na temat obmycia rąk Kpł 15,11). Przenosząc ten zwyczaj na życie domowe, urzeczywistniali prawdę, że cały Izrael ma stanowić społeczność kapłanów (Wj 19,6).

W okresie przed zburzeniem świątyni jerozolimskiej praktykowano zwyczaj umywania rąk przed czytaniem Tory, a także posiłkiem, dlatego też czwarty ewangelista mówi w kontekście uroczystości weselnej o sześciu stągwiach przeznaczonych do oczyszczeń (J 2,6). Każdy, kto dotknął osoby nieczystej, stawał się nieczysty aż do momentu obmycia, dlatego też niektórzy faryzeusze już w czasach starożytnych stosowali kąpiele każdego ranka o raz po zakończeniu działań publicznych.

Gdy świątynia została zburzona, tradycja ta zyskała na znaczeniu jeszcze bardziej. Jej rola wzmocniła się na tyle, że często zadawano sobie pytanie, czy rzeczywiście tak brzmiała pierwotna i autentyczna wola Boga? Ponieważ kult świątynny ustał, faryzeusze, jedyne stronnictwo żydowskie, które przetrwało zburzenie świątyni, zaczęli wypełniać ten brak starając się osiągnąć jeszcze większą świętość życia poprzez zachowanie wszystkich możliwych przepisów Prawa wraz z ich implikacjami.

Bartłomiej Sokal

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.