121. Skąd to wiemy? (Królowie, Droga Krzyżowa i Weronika)

Pytania do Biblii

Skąd to wiemy?

Skąd wiemy o tak wielu rzeczach o których w Biblii nie ma ani słowa, np. imiona Trzech Króli, a nawet ich liczbę lub postać św. Weroniki, która otarła twarz Chrystusowi. Skąd znamy przebieg Drogi Krzyżowej skoro żaden z Ewangelistów nie opisuje jej zbyt szczegółowo.

W historii każdej szerszej społeczności ludzkiej pojawiają się opowiadania, które nie posiadają statusu pewności równego dokumentom historycznym, ale opisują bardziej szczegółowo te momenty z życia ważnych jednostek lub społeczeństw, które nie są znane skądinąd. W przypadku państw mamy tutaj do czynienia z legendami, natomiast w odniesieniu do Kościoła mówimy o apokryfach lub legendach chrześcijańskich.

Są to w większości dzieła, które powstawały już po czasach apostolskich. Spełniały one funkcję dwojaką: przekazywały tradycje niektórych wspólnot oraz zapełniały białe plamy w historiach biblijnych. Dlatego też powstało tyle ewangelii apokryficznych opisujących dzieciństwo Jezusa oraz Jego młodość, które starały się podkreślić, jak wyglądało pełne cudowności i niezwykłych czynów życie Zbawiciela, który już w młodym wieku wskrzeszał ptaki oraz nauczał swoich rówieśników.

Jeżeli zaś chodzi o wspomniane w pytaniu wydarzenia, to sprawia przedstawia się różnie. Postać św. Weroniki pojawia się w legendach chrześcijańskich od IV w. Jej imię pochodzi od zbitki dwu greckich słów: fero (niosę) oraz nike (zwycięstwo). Z czasem jednak zaczęto etymologię jej imienia upatrywać w słowach: łacińskim vera (prawdziwy/-a) oraz greckim eikon (obraz). Wiązało się to ze wspólnym elementem wielu różnych wersji legend, według których Weronika, pobożna kobieta (przez niektóre opowiadania utożsamiana z kobietą uzdrowioną z krwotoku), która wyszła na ulicę w momencie, gdy Jezus przechodził przez Drogę Krzyżową. Wzruszona widokiem wycieńczonego, pogardzanego oraz pobitego skazańca otarła mu twarz chustą, za co została nagrodzona odbiciem twarzy Jezusa, które zostało uwieńczone na materiale.

Kościół wschodni nazywa relikwie powstałe w ten sposób acheiropoieton (nie ręką uczynione), ponieważ ich pochodzenie wywodzi się z bezpośredniego działania Bożego w świecie. Legendy opisują także dalsze dzieje Weroniki, choć nie są tutaj już zgodne ze sobą. Podania francuskie mówiły, że współpracowała ona z Zacheuszem, by przenieść relikwie Maryi z Nazaretu do francuskiej miejscowości Soulac. Chusta, która zawierała odbicie twarzy Chrystusa według tradycji miała uzdrowić cezara Tyberiusza (42 przed Chr. – 37 po Chr.), a następnie przekazano ją papieżowi Klemensowi (zm. ok. 101 po Chr.). W czasach współczesnych można wskazać cztery najważniejsze obrazy twarzy Chrystusa, które pretendują do miana autentycznej chusty św. Weroniki, przechowywane są one w Watykanie, Wiedniu, oraz Alicante i Jaen w Hiszpanii.

Kwestia liczby oraz imion królów (czy magów) przybyłych, by oddać pokłon Jezusowi jest jeszcze bardziej niepewna, ponieważ odnosi się do tej informacji bardzo wiele tradycji. Trzeba przyznać, że Biblia nie wspomina ani ich liczby ani imion. W starożytnych wyobrażeniach często przedstawiano ich w większej liczbie (czterech, sześciu lub dwunastu). Liczba trzech mędrców koresponduje z liczbą trzech darów złożonych według podania zawartego w ewangelii Mateusza (złoto, kadzidło i mirra).

Przyjęte imiona (Kacper, Melchior i Baltazar) miały najprawdopodobniej wyrażać symbolicznie, że cały świat mędrców oddaje pokłon Mesjaszowi. Zauważyć należy, że imię Melchior pochodzi z języka perskiego, Kacper – z indyjskiego, natomiast Baltazar – z babilońskiego. W ten sposób postacie prezentują trzy cywilizacje zaangażowane w największym stopniu w rozwój wiedzy oraz mądrości ówczesnego świata. Dlatego też imiona te bardziej niż oddawać rzeczywistą tożsamość postaci są skupione na przekazaniu ogólniejszej prawdy: cała wiedza ludzi jest niczym przed obliczem Boga.

Na koniec sprawa najprostsza: trasa Drogi Krzyżowej wiąże się ze świadectwami, które potwierdzają, którędy najczęściej przebiegała trasa prowadzenia skazańców na egzekucję. Dlatego też, choć nie mamy stuprocentowej pewności, możemy podążyć ulicami Starego Miasta w Jerozolimie, by przebyć tę samą lub najbardziej prawdopodobną trasę, którą szedł Jezus. Jeżeli zaś chodzi o stacje Drogi Krzyżowej, nie mamy w Biblii informacji na temat stacji 2, 3, 4, 6 oraz 7, są one wyrazem pobożności ludowej, która wyrosła najbardziej w czasach średniowiecza. W roku 1991 papież Jan Paweł II zaproponował tzw. Biblijną Drogę Krzyżową, której kolejne stacje opierają się bezpośrednio na podaniach biblijnych, w kolejności, podanej przez ewangelistów. Celebrowano ją w Wielki Piątek w Koloseum w roku 1991, a w roku 2007 papież Benedykt XVI zaaprobował ją do publicznego odprawiania. Wchodzące w jej skład stacje to:

  1. Jezus w Ogrodzie Oliwnym.
  2. Jezus zdradzony przez Judasza.
  3. Jezus skazany przez Sanhedryn.
  4. Piotr wypiera się Jezusa.
  5. Jezus sądzony przez Piłata.
  6. Jezus biczowany i koronowany cierniem.
  7. Jezus bierze krzyż na swe ramiona
  8. Szymon z Cyreny pomaga nieść krzyż Jezusowi.
  9. Jezus spotyka niewiasty jerozolimskie.
  10. Jezus przybity do krzyża.
  11. Jezus obiecuje swoje Królestwo żałującemu łotrowi.
  12. Matka i umiłowany uczeń pod krzyżem Jezusa.
  13. Jezus umiera na krzyżu.
  14. Jezus zdjęty z krzyża i złożony do grobu.

Bartłomiej Sokal

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.