Jedyna Ewangelia (Ga 1,6-9)

Tekst grecki i polski

θαυμάζω ὅτι οὕτως ταχέως    Nadziwić się nie mogę, że tak szybko
μετατίθεσθε chcecie przejść
ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς od Tego, który was powołał
ἐν χάριτι Χριστοῦ łaską Chrystusa,
εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον do innej Ewangelii.
ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο Innej jednak Ewangelii nie ma:
εἰ μή τινές εἰσιν są tylko jacyś ludzie,
οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς którzy sieją wśród was zamęt
καὶ θέλοντες μεταστρέψαι i którzy chcieliby przekręcić
τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ Ewangelię Chrystusową.
ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς Ale gdybyśmy nawet my
ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ lub anioł z nieba
εὐαγγελίζηται ὑμῖν głosił wam Ewangelię
παρ’ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν różną od tej, którą wam głosiliśmy
ἀνάθεμα ἔστω – niech będzie przeklęty!
ὡς προειρήκαμεν Już to przedtem powiedzieliśmy,
καὶ ἄρτι πάλιν λέγω a teraz jeszcze mówię:
εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται Gdyby wam ktoś głosił Ewangelię
παρ’ ὃ παρελάβετε różną od tej, którą otrzymaliście
ἀνάθεμα ἔστω – niech będzie przeklęty!

 

 Najważniejsze słowa greckie

  • ἄγγελος [angelos] – ten grecki termin najczęściej tłumaczony jest jako „anioł”. Pierwotne jego znaczenie jest znacznie szersze: to „posłaniec” albo „zwiastun”. Stąd aniołowie to duchy posłane przez Boga, przede wszystkim w celu przekazania jakiejś wiadomości.
  • εὐαγγέλιον [euangelion] – „ewangelia” pochodzi ze złożenia dwóch greckich słów: przysłówka εὖ [eu], „dobrze, szczęśliwie, pomyślnie” i znanego już ἄγγελος [angelos], „posłaniec”. Oznacza więc dobrą lub szczęśliwą wiadomość, nowinę, ale także nagrodę jaką otrzymywał posłaniec za jej przekazanie. Najlepszą wiadomością Nowego Testamentu jest prawda o zbawieniu w Chrystusie.
  • ἀνάθεμα [anathema] – „przeklęty” to słowo ma długą historię: najpierw oznaczało wotum ofiarowywane Bogu lub bóstwu wskutek jakiegoś ślubu. W greckim Starym Testamencie oznaczało rzecz, osobę lub zwierzę poświęcone dla Boga przez zniszczenie „prawem klątwy”. Stąd w Nowym Testamencie oznacza klątwę albo człowieka przeklętego.

 

Biblię Biblią wyjaśniać

  • 2Kor 11,3-4: „Obawiam się jednak, ażeby nie były odwiedzione umysły wasze od prostoty i czystości wobec Chrystusa w taki sposób, jak w swojej chytrości wąż zwiódł Ewę. Jeśli bowiem przychodzi ktoś i głosi wam innego Jezusa, jakiego wam nie głosiliśmy, lub bierzecie innego Ducha, którego nie otrzymaliście, albo inną ewangelię, nie tę, którą przyjęliście – znosicie to spokojnie”.
  • Ef 4,3-6: „Usiłujcie zachować jedność Ducha dzięki więzi, jaką jest pokój. Jedno jest Ciało i jeden Duch, bo też zostaliście wezwani do jednej nadziei, jaką daje wasze powołanie. Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który [jest i działa] ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich”.
  • Dz 4,12: „Nie ma w żadnym innym zbawienia, gdyż nie dano ludziom pod niebem żadnego innego imienia, w którym moglibyśmy być zbawieni”.

 

Komentarz biblisty

  • Na początku Listu Apostoł Paweł skupia się na jedyności prawdziwej Ewangelii. Podobnie jak jest jeden Bóg, tak również Dobra Nowina o zbawieniu jest tylko jedna, gdyż od Niego pochodzi. Ewangelia Pawła jest tożsama z Ewangelią pozostałych apostołów i również pochodzi od samego Chrystusa. Co więcej, w przypadku Apostoła Narodów pochodzenie to ma charakter nadprzyrodzony i jest związane z objawieniem, jakiego doznał w drodze do Damaszku. Cały List do Galatów stanowi przypomnienie najważniejszego przesłania głoszonej przez niego Ewangelii – u jej początków i w jej centrum jest zmartwychwstały Chrystus dający zbawienie.
    Ewangelia, o jakiej pisze św. Paweł, to nie jedna z ksiąg Biblii, czy nawet wszystkie cztery, tak jak dzisiaj rozumiemy to określenie. Trzeba pamiętać, że gdy powstawał List do Galatów, żadna z Ewangelii nie była jeszcze spisana. Ewangelia to nie tylko pewna informacja o Jezusie i o zbawieniu, ale to spotkanie z żywym Słowem Boga. Zbawienie w Chrystusie jest dostępne przez Ewangelię – jej odrzucenie to zdrada Chrystusa i odrzucenie zbawienia. To dlatego Apostoł w tak ostrych słowach wypowiada się o tych, którzy próbują głosić „inną Ewangelię”. Niemożliwe jest, aby ktokolwiek głosił „inną Ewangelię” niż ta przekazywana przez apostołów złączonych jedną wiarą, nawet jeśli będzie podawał się za „anioła z nieba”.
    Przekleństwo, o którym pisze Paweł, nie wynika z działania Apostoła, Kościoła ani nawet samego Boga. To sami wichrzyciele, odrzucając jedyną prawdziwą Ewangelię, odrzucają związanie z nią zbawienie, pozbawiając się nadziei i błogosławieństwa. Podwójna formuła klątwy nie tylko podkreśla jej dobitny charakter. Za pierwszym razem ma formę warunkową, nadającą jej wydźwięk ogólny: ktokolwiek głosiłby „inną Ewangelię” jest przeklęty. Za drugim razem Paweł skupia się na sytuacji adresatów pisząc o fałszywych nauczycielach działających w Galacji. W życiu Kościoła anatema będzie oznaczała wykluczenie ze wspólnoty wierzących tych, którzy przez swoje życie lub nauczanie zdradzili Chrystusa i Jego Ewangelię – powrót do jedności domaga się wcześniejszego powrotu do prawdziwej Ewangelii. Apostoł pragnie przypomnieć adresatom Listu, że powinni wytrwać w wierności wobec tego, co usłyszeli od samego początku – poszukiwanie nowej nauki, stojącej w wyraźnej sprzeczności z prawdą o zbawieniu przez wiarę w Jezusa Chrystusa nie może przynieść żadnego duchowego pożytku, a jedynie szkodę.
    Ewangelia głoszona przez Pawła jest jedyną Ewangelią, Ewangelią Chrystusa, Ewangelią Bożą. Jej odrzucenie to nie tylko odrzucenie Pawła jako apostoła, ale przede wszystkim odrzucenie Chrystusa i Boga. Paweł głosi – podobnie jak pozostali apostołowie – naukę otrzymaną od Chrystusa, dlatego nie istnieje żadna inna Ewangelia – tak samo jak nie istnieje inny Bóg, ani inny Chrystus. Fałszywi nauczyciele pozbawiając Galatów prawdziwej Ewangelii pozbawiają ich zbawienia ofiarowanego im przez Chrystusa.
    Czy przyjmuję swoim życiem jedyną Ewangelię niosącą zbawienie?
    Kogo słucham: Jezusa Chrystusa i Jego apostołów, czy jakichś wichrzycieli?
    Jakiej Ewangelii ja jestem apostołem?

    Modlitwa
    Twoje słowo jest lampą dla moich kroków
    i światłem na mojej ścieżce.
    Przysiągłem i postanawiam
    przestrzegać Twoich sprawiedliwych wyroków (Ps 119,105-106).

 

Ojcowie Kościoła

  • „Skoro Kościół otrzymał tę naukę i tę wiarę, jak to powiedzieliśmy, rozprzestrzeniony po całym świecie troskliwie jej strzeże, jakby zamieszkując w jednym domu; podobnie też wierzy, jakby miał jedną duszę i jedno serce, zgodnie to głosi, naucza tego i przekazuje, jakby miał jedne usta. Albowiem, chociaż na świecie różne są języki, to jednak jedna jest i ta sama moc tradycji.
    I nie inaczej wierzą, i nie inaczej uczą te kościoły, które zostały założone w Germanii, i te, które istnieją w Irlandii, i te, które istnieją wśród Celtów, i te, które są na Wschodzie, i te, które są w Egipcie, i te, które są w Libii, i te, które zostały założone w środku świata; jak słońce, dzieło Boga, jedno i to samo jest na całym świecie, podobnie i przepowiadanie prawdy wszędzie jaśnieje i oświeca wszystkich ludzi, którzy chcą dojść do poznania prawdy.
    I nawet najlepszy mówca spośród rządców Kościoła nie powie niczego innego, niż to zostało przekazane (nikt bowiem nie jest większy od Mistrza); także słaby w mowie nie pomniejszy tradycji. Skoro bowiem jedna jest i ta sama wiara, dlatego nie powiększy jej ten, kto może o niej wiele powiedzieć, ani niczego nie ujmie ten, kto może powiedzieć mniej” (Ireneusz z Lyonu, Przeciw herezjom 1,10,2; cyt. za LG, t. II).

 

Biblia w sztuce

Rafael Santi, Paweł Apostoł głoszący w Atenach (1515), Royal Collection of the United Kingdom (V&A), public domain