Tekst grecki i polski
| 10 ἄρτι γὰρ | 10 A zatem teraz: |
| ἀνθρώπους πείθω ἢ τὸν θεόν | czy zabiegam o względy ludzi, czy raczej Boga? |
| ἢ ζητῶ ἀνθρώποις ἀρέσκειν | Czy ludziom staram się przypodobać? |
| εἰ ἔτι ἀνθρώποις ἤρεσκον | Gdybym jeszcze ludziom chciał się przypodobać, |
| Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἂν ἤμην | nie byłbym sługą Chrystusa. |
| 11 γνωρίζω γὰρ ὑμῖν ἀδελφοί | 11 Oświadczam więc wam, bracia, |
| τὸ εὐαγγέλιον τὸ εὐαγγελισθὲν | że głoszona Ewangelia |
| ὑπ’ ἐμοῦ | przeze mnie |
| ὅτι οὐκ ἔστιν κατὰ ἄνθρωπον | nie jest wymysłem ludzkim. |
| 12 οὐδὲ γὰρ ἐγὼ παρὰ ἀνθρώπου | 12 Nie od jakiegoś człowieka bowiem |
| παρέλαβον αὐτό | ją otrzymałem |
| οὔτε ἐδιδάχθην | ani nie nauczyłem się, |
| ἀλλὰ δι’ ἀποκαλύψεως Ἰησοῦ Χριστοῦ | lecz objawił mi ją Jezus Chrystus. |
| 13 ἠκούσατε γὰρ | 13 Słyszeliście przecież |
| τὴν ἐμὴν ἀναστροφήν | o moim postępowaniu ongiś, |
| ποτε ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ | gdy jeszcze wyznawałem judaizm, |
| ὅτι καθ’ ὑπερβολὴν ἐδίωκον | jak z niezwykłą gorliwością zwalczałem |
| τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ | Kościół Boży |
| καὶ ἐπόρθουν αὐτήν | i usiłowałem go zniszczyć, |
| 14 καὶ προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ | 14 jak w żarliwości dla judaizmu przewyższałem |
| ὑπὲρ πολλοὺς συνηλικιώτας | wielu moich rówieśników |
| ἐν τῷ γένει μου | z mego narodu, |
| περισσοτέρως ζηλωτὴς | jak byłem szczególnie wielkim zapaleńcem |
| ὑπάρχων τῶν πατρικῶν μου | w zachowywaniu tradycji |
| παραδόσεων | moich przodków. |
Najważniejsze słowa greckie
- ἄνθρωπος [anthrōpos] – „człowiek”. Słowo bardzo proste, ale niezwykle istotne w przedstawionym fragmencie. Bez rodzajnika określonego może oznaczać „jakiś człowiek”, a więc „ktoś” (a po zaprzeczeniu „nikt”). Pojawiające się w wersecie 11 wyrażenie κατὰ ἄνθρωπον [kata anthrōpon], dosł. „według człowieka” ma sens „po ludzku”, „na ludzki sposób”.
- Ἰουδαϊσμός [Iudaismos] – „judaizm”, określa żydowską wiarę, kult i religię. To słowo pojawia się tylko dwukrotnie na kartach Nowego Testamentu: w 13 i 14 wersecie pierwszego rozdziału Listu do Galatów.
- Χριστός [Christos] – „Chrystus”. Termin ten jako nazwa własna odnoszony jest do Jezusa. Pochodzi od greckiego czasownika χρίω [chriō], „namaszczać”, a więc oznacza kogoś namaszczonego lub pomazanego, pomazańca. W tradycji biblijnej jest odzwierciedleniem hebrajskiego określenia mashiah (namaszczony, mesjasz), którym określano przede wszystkim królów i kapłanów, żywiąc nadzieję na nadejście Mesjasza, który przyniesie wybawienie swojemu ludowi. Nadzieja ta spełniła się w osobie Jezusa i dlatego odnosi się do Niego ten sam termin w trzech językach: Mesjasz (hebr.), Chrystus (gr.) i Pomazaniec (pol.).
Biblię Biblią wyjaśniać
- Mt 16,15-17: „Jezus zapytał swoich uczniów: A wy za kogo Mnie uważacie? Odpowiedział Szymon Piotr: Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego. Na to Jezus mu rzekł: Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jony. Albowiem nie objawiły ci tego ciało i krew, lecz Ojciec mój, który jest w niebie”.
- Dz 8,1-3; 9,1-2: „Szaweł zaś zgadzał się na zabicie Szczepana. W tym dniu wybuchło wielkie prześladowanie w Kościele jerozolimskim. Wszyscy, z wyjątkiem Apostołów, rozproszyli się po okolicach Judei i Samarii. Szczepana zaś pochowali ludzie pobożni z wielkim żalem. A Szaweł niszczył Kościół, wchodząc do domów, porywał mężczyzn i kobiety i wtrącał do więzienia (...). Szaweł ciągle jeszcze siał grozę i dyszał żądzą zabijania uczniów Pańskich. Udał się do arcykapłana i poprosił go o listy do synagog w Damaszku, aby mógł uwięzić i przyprowadzić do Jeruzalem mężczyzn i kobiety, zwolenników tej drogi, jeśliby jakichś znalazł”.
Komentarz biblisty
- Lektura dziesiątego wersetu pozwala nam odkryć jeden z zarzutów, jaki wichrzyciele wysuwali przeciwko świętemu Pawłowi. Twierdzili, że głoszona przez niego wolność od uczynków Prawa jest próbą złagodzenia Ewangelii, mającą jedynie na celu pozyskanie pogan, sprzeczną jednak z tym, czego naucza Kościół. Apostoł pokazuje jednak, że w jego życiu okres działania „po ludzku” się zakończył wraz z przemianą, jaka dokonała się pod Damaszkiem: wcześniej działał „po ludzku” prześladując z niezwykła gorliwością Kościół, teraz jednak, po spotkaniu Jezusa Chrystusa, odrzucił działanie na na sposób ludzki, wybierając radykalne głoszenie prawdy.
Potwierdzeniem tej prawdy jest jej pochodzenie. Głoszona przez Pawła Ewangelia ma swoje jedyne źródło w nadprzyrodzonym objawieniu Jezusa. O ile większość chrześcijan poznaje ją i przyjmuje dzięki świadectwu innych uczniów Chrystusa, o tyle Paweł – podobnie jak pozostali apostołowie – otrzymał ją bezpośrednio od Jezusa. Na uwagę zasługuje wyrażenie, jakiego używa Apostoł, by określić źródło głoszonej przez niego nauki: „przez objawienie Jezusa Chrystusa” (δι’ ἀποκαλύψεως Ἰησοῦ Χριστοῦ). Niesie ono w sobie dwa komplementarne znaczenia. Po pierwsze Jezus Chrystus jest źródłem i dawcą tego objawienia: nie pochodzi ono od ludzi ani nawet od „anioła z nieba”, ale od samego Zbawiciela. Jednocześnie jednak to Jezus Chrystus jest treścią i centrum tego objawienia, On jest treścią głoszonej przez Pawła Ewangelii.
Apostoł kiedyś – podobnie jak działający wśród Galatów wichrzyciele – głosił konieczność zachowywania Prawa, niszcząc w ten sposób Kościół Boży. Doświadczone przez niego „objawienie Jezusa Chrystusa” skłoniło go do odrzucenia ludzkiego sposobu myślenia i działania, a przyjęcia Ewangelii. Teraz Paweł zachęca adresatów, żeby również oni dokonali radykalnego wyboru Chrystusa, podobnie jak on dokonał go pod Damaszkiem.
Czy chcę i potrafię przyjąć Ewangelię, której treścią jest Chrystus?
Czy radykalnie przyjmuję Ewangelię bez łagodzenia jej ludzkim myśleniem?
Czy potrafię swoim życiem radykalnie wybierać Jezusa Chrystusa?
Modlitwa:
Temu, który ma moc utwierdzić was zgodnie z Ewangelią i moim głoszeniem Jezusa Chrystusa,
Bogu, który jedynie jest mądry, przez Jezusa Chrystusa, niech będzie chwała na wieki wieków! Amen (Rz 16,25.27).
Ojcowie Kościoła
- „Gdybym chciał schlebiać ludziom, nie należałbym do grona prześladowanych, lecz przyłączyłbym się do tych, którzy zwalczają prawdę. Niechaj więc nikt nie sądzie, że zabiegam o ludzką chwałę i że dlatego piszę te słowa (...). Wiecie o wszystkim, co mnie dotyczy. Choć bowiem mieszkacie w wielkim oddaleniu od Żydów, to jednak wieść dotarła wszędzie i ujawniła wszystkim koleje mojego losu: że niegdyś byłem przeciwnikiem Kościoła i jego otwartym wrogiem, moim bowiem celem było zniszczenie do cna jego fundamentów, i z większą zapalczywością niż moi rówieśnicy występowałem przeciwko głosicielom prawdy, a czyniłem to, aby bronić Prawa, broniąc zaś Prawa za wroga uważałem naukę Ewangeliczną” (Teodoret z Cyru, Komentarz do Listu św. Pawła do Galatów I, 10.13-14; tłum. S. Kalinkowski).
Biblia w sztuce
