Synowie Abrahama (Ga 3,6-9)

Tekst grecki i polski

6 καθὼς Ἀβραὰμ 6 W taki sam sposób Abraham  
ἐπίστευσεν τῷ θεῷ   uwierzył Bogu,  
καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ   i to mu policzono  
εἰς δικαιοσύνην  za sprawiedliwość. 
7 γινώσκετε ἄρα   7 Zrozumiejcie zatem, 
ὅτι οἱ ἐκ πίστεως   że ci, którzy polegają na wierze, 
οὗτοι υἱοί εἰσιν Ἀβραάμ  ci są synami Abrahama.  
8 προϊδοῦσα δὲ ἡ γραφὴ   8 I stąd Pismo, widząc w przyszłości, 
ὅτι ἐκ πίστεως   że dzięki wierze 
δικαιοῖ będzie dawał usprawiedliwienie
τὰ ἔθνη ὁ θεὸς   poganom Bóg,  
προευηγγελίσατο    oznajmiło tę radosną nowinę
τῷ Ἀβραὰμ Abrahamowi:
ὅτι ἐνευλογηθήσονται   będą błogosławione 
ἐν σοὶ πάντα τὰ ἔθνη  w tobie wszystkie narody. 
9 ὥστε οἱ ἐκ πίστεως   9 I dlatego ci, którzy żyją dzięki wierze,  
εὐλογοῦνται   mają uczestnictwo w błogosławieństwie  
σὺν τῷ πιστῷ Ἀβραάμ  wraz z Abrahamem, który dał posłuch wierze 

 

Najważniejsze słowa greckie

  • Ἀβραάμ [Abraam] – „Abraham”. Oczywiście rację będzie miał każdy, kto powie, że w rubryce „Najważniejsze słowa greckie” Abraham znaleźć się nie powinien, bo nie jest słowem greckim ale hebrajskim. Imię ʾabraham (dla zainteresowanych: אַבְרָהָם) zostało nadane synowi Teracha przez Boga w Rdz 17,5, aby – zgodnie z biblijnym rozumieniem rzeczywistości – odzwierciedlić zmianę jego tożsamości. Dotychczasowe imię ʾabram (אַבְרָם / Ἀβράμ) tłumaczone najczęściej jako „wzniosły, wywyższony ojciec” zostaje zastąpione nowym, odpowiadającym nowej roli patriarchy, który ma stać się „ojcem mnóstwa narodów”. Taka etymologia wiąże dwa hebrajskie słowa: ʾab („ojciec”) oraz hamon („mnóstwo”), chociaż w rzeczywistości z językowego punktu widzenia Abram i Abraham to dwa warianty tego samego imienia.
  • δικαιοσύνη [dikaiosynē] – „sprawiedliwość”. δικαιοσύνη to stan albo cecha kogoś, kto jest δίκαιος [dikaios], a więc „sprawiedliwy”. Podobnie zresztą jak czasownik δικαιόω [dikaioō], który oznacza uczynienie, uznanie albo ogłoszenie kogoś sprawiedliwym – pojawia się on w wersecie 8. Sam przymiotnik δίκαιος pochodzi od rzeczownika δίκη [dikē], który pierwotnie oznaczał „zwyczaj”, później to co słuszne, prawe, a wreszcie zaczął przybierać znaczenie „sąd”, „wyrok” i wreszcie „kara”. Jest to także imię greckiej bogini Dike, córki Zeusa i Temidy, która pojawa się w Dz 28,4. Należy pamiętać, że w świecie biblijnym „sprawiedliwy” określa przede wszystkim człowieka, który zachowuje przykazania Boga i w całym swoim postępowaniu potrafi dopasować się do woli Boga, a więc czyni to co słuszne w oczach Boga.
  • προοράω [prooraō] – „przewidywać”. To czasownik złożony z przyimka πρό [pro] (przed czymś, z przodu czegoś) oraz podstawowego czasownika ὁράω [horaō] (przede wszystkim „widzieć”, „patrzyć”, „dostrzec”). Podstawowe znaczenie czasownika złożonego προοράω to „widzieć przed” (zarówno w odniesieniu do przestrzeni jak i do czasu, np. Dz 2,25; 21,29). Z czasem nabrał nowego znaczenia: „przewidywać”, w którym pojawia się w Ga 3,8 oraz Dz 2,31. A ponieważ jest czasownikiem dość rzadkim, to poza tymi czterema wersetami nie pojawia się nigdzie więcej na kartach Nowego Testamentu (w Septuagincie pojawia się tylko trzy razy, zawsze w pierwotnym znaczeniu: Rdz 37,18; Ps 16,8 – cytowany w Dz 2,25; oraz Ps 139,3).

 

Biblię Biblią wyjaśniać

  • Rdz 12,1-5: „Pan rzekł do Abrama: «Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca do kraju, który ci ukażę. Uczynię bowiem z ciebie wielki naród, będę ci błogosławił i twoje imię rozsławię: staniesz się błogosławieństwem. Będę błogosławił tym, którzy tobie błogosławić będą, a tym, którzy tobie będą złorzeczyli, i Ja będę złorzeczył. Przez ciebie będą otrzymywały błogosławieństwo ludy całej ziemi». Abram udał się w drogę, jak mu Pan rozkazał, a z nim poszedł i Lot. Abram miał siedemdziesiąt pięć lat, gdy wyszedł z Charanu. I zabrał Abram ze sobą swoją żonę, Saraj, swego bratanka, Lota, i cały dobytek, jaki obaj posiadali, oraz służbę, którą nabyli w Charanie, i wyruszyli, aby się udać do Kanaanu”.
  • Rz 4,1-5: „Zapytajmy więc, co zyskał Abraham, praojciec nasz według ciała? Jeżeli bowiem Abraham został usprawiedliwiony dzięki uczynkom, ma powód do chlubienia się, ale nie przed Bogiem. Bo cóż mówi Pismo? Uwierzył Abraham Bogu i zostało mu to policzone za sprawiedliwość. Otóż temu, który pracuje, liczy się zapłatę nie tytułem łaski, lecz należności. Temu jednak, który nie wykonuje pracy, a wierzy w Tego, co usprawiedliwia grzesznika, wiarę jego liczy się za tytuł do usprawiedliwienia”.

 

Biblia w sztuce

Il Grechetto (Giovanni Benedetto Castiglione), Podróż rodziny Abrahama (1650-60) Musei di Strada Nuova, Genua, public domain