Tekst grecki i polski
10 ὅσοι γὰρ | 10 Natomiast na tych wszystkich, |
ἐξ ἔργων νόμου εἰσὶν | którzy na uczynkach Prawa polegają, |
ὑπὸ κατάραν εἰσίν | ciąży przekleństwo. |
γέγραπται γὰρ | Napisane jest bowiem: |
ὅτι ἐπικατάρατος πᾶς | Przeklęty każdy, |
ὃς οὐκ ἐμμένει | kto nie wypełnia wytrwale |
πᾶσιν τοῖς γεγραμμένοις | wszystkiego, |
ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόμου | co Księga Prawa |
τοῦ ποιῆσαι αὐτά | nakazuje wykonać. |
11 ὅτι δὲ ἐν νόμῳ | 11 A że w Prawie |
οὐδεὶς δικαιοῦται | nikt nie osiąga usprawiedliwienia |
παρὰ τῷ θεῷ | przed Bogiem, |
δῆλον | wynika stąd, |
ὅτι ὁ δίκαιος | że sprawiedliwy |
ἐκ πίστεως ζήσεται | żyć będzie dzięki wierze. |
12 ὁ δὲ νόμος | 12 Prawo zaś |
οὐκ ἔστιν ἐκ πίστεως | nie uwzględnia wiary, |
ἀλλ’ ὁ ποιήσας αὐτὰ | lecz [mówi]: Kto wypełnia przepisy, |
ζήσεται ἐν αὐτοῖς | dzięki nim żyć będzie. |
13 Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν | 13 Chrystus nas wykupił |
ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου | z tego przekleństwa Prawa |
γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα | – stawszy się za nas przekleństwem, |
ὅτι γέγραπται | bo napisane jest: |
ἐπικατάρατος πᾶς | Przeklęty każdy, |
ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου | którego powieszono na drzewie – |
14 ἵνα εἰς τὰ ἔθνη | 14 aby udziałem pogan |
ἡ εὐλογία τοῦ Ἀβραὰμ | błogosławieństwo Abrahama |
γένηται ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ | stało się w Chrystusie Jezusie |
ἵνα τὴν ἐπαγγελίαν | i abyśmy obiecanego |
τοῦ πνεύματος λάβωμεν | Ducha otrzymali |
διὰ τῆς πίστεως | przez wiarę. |
Najważniejsze słowa greckie
- κατάρα [katara] – „przekleństwo”, „klątwa”. Ten rzeczownik jest połączeniem dwóch słów. Pierwszym jest przyimek κατά [kata], który oprócz najbardziej podstawowego znaczenia „w dół” na określenie miejsca albo kierunku, może określać też wrogi stosunek do kogoś lub przeciwstawienie się komuś. Drugim słowem jest rzeczownik ἀρά [ara], który ma dwa znaczenia: pierwszym jest „modlitwa”, a drugim…„przekleństwo”, „klątwa” (jeden raz pojawia się w NT: Rz 3,14). Rzeczownik κατάρα pojawia się zaledwie sześć razy w Nowym Testamencie: trzykrotnie we omawianym fragmencie (Ga 3,10; dwukrotnie Ga 3,13), a ponadto w Hbr 6,8; Jk 3,10 i 2P 2,14. Do tej samej rodziny należy czasownik καταράομαι [kataraomai] („przeklinać”, „złorzeczyć” – Mt 5,44; 25,41; Mk 11,21; Łk 6,28; Rz 12,14; Jk 3,9) i przymiotnik ἐπικατάρατος [epikataratos] („przeklęty” – J 7,49; Ga 3,10.13)
- βιβλίον [biblion] – „księga”. Ten rzeczownik rodzaju nijakiego w świecie współczesnym jest istotny przede wszystkim dlatego, że jego liczba mnoga powstaje poprzez zamianę końcówki -ον na -α, dając doskonale znane nam określenie βιβλία [biblia]: Biblia, a więc „księgi”. Sam termin βιβλίον jest zdrobnieniem od βύβλος [byblos] i βίβλος [biblos] (dwie formy tego samego rzeczownika, samo zdrobnienie w języku greckim też czasami ma postać βυβλίον [byblion]). Βύβλος to przede wszystkim określenie papirusu (rośliny), a ze względu na najważniejsze zastosowanie tej rośliny zaczął być stosowany jako określenie papirusu (materiału pisarskiego). Z czasem to określenie zaczęło byś stosowane ogólnie w odniesieniu do zwoju, dokumentu i wreszcie księgi – nie tylko jako „dużej książki” ale też części dzieła literackiego.
- εὐλογία [eulogia] – „błogosławieństwo”. Kolejny rzeczownik, który łączy w sobie dwa wyrazy. Pierwszym jest przysłówek εὖ [eu] – „dobrze”, „szczęśliwie”. Drugim jest słynny rzeczownik λόγος [logos] – tutaj niech wystarczy jego najważniejsze znaczenie: „słowo”. Otrzymujemy zatem „dobre słowo” i niejednokrotnie w grece klasycznej dosłownie to znaczyło: „biegłość języka” ale też „wiarygodność”. Drugie znaczenie to „pochwała”, albo też „dobra sława”, które mogły odnosić się również do Boga albo bóstwa (w tym znaczeniu Biblia mógi o „błogosławieniu Boga”, a więc wychwalaniu Go, a nie życzeniu Mu dobra). Wreszcie trzecie znaczenie oznacza „błogosławieństwo”: zarówno w znaczeniu czynności błogosławienia kogoś (=życzenia mu dobra), jak i (mniej lub bardziej konkretnego) owocu tejże czynności – tak jak w tekście powyżej.
Biblię Biblią wyjaśniać
- Pwt 27,26: „Przeklęty, kto nie trzyma się nakazów tego Prawa i nie wypełnia ich. A cały lud powie: Amen”.
- Ha 2,2-4: „Zapisz widzenie, na tablicach wyryj, by można było łatwo je odczytać. Jest to widzenie na czas oznaczony, lecz wypełnienie jego niechybnie nastąpi; a jeśli się opóźnia, ty go oczekuj, bo w krótkim czasie przyjdzie niezawodnie. Oto zginie ten, co jest ducha nieprawego, a sprawiedliwy żyć będzie dzięki swej wierności”.
- Kpł 18,5: „Będziecie przestrzegać moich ustaw i moich wyroków. Człowiek, który je wypełnia, żyje dzięki nim. Ja jestem Pan!”.
- Pwt 21,22-23: „Jeśli ktoś popełni zbrodnię podlegającą karze śmierci, zostanie stracony i powiesisz go na drzewie – trup nie będzie wisiał na drzewie przez noc, lecz tegoż dnia musisz go pogrzebać. Bo wiszący jest przeklęty przez Boga. Nie zanieczyścisz swej ziemi, którą Pan, Bóg twój, daje ci w posiadanie”.
Ojcowie Kościoła
- „…Apostoł zaprzecza dalej temu, by człowiek miał się usprawiedliwić czynami Prawa, bo twierdzi, że z wiary pochodzi usprawiedliwienie. Ale tylko z wiary w tego Boga, od którego pochodzi i Prawo. (…) Prawo miało być obalone, odkąd rozległ się na pustyni głos Jana: «Przygotujcie drogę Panu», niech rowy będą zasypane, a pagórki i góry obniżone, kręte i strome ścieżki wyprowadzone na nizinne pola, to jest, by trudności Prawa przeszły w ewangeliczne łatwości (…), by człowiek dostępował już usprawiedliwienia na mocy wolnej wiary, a nie na mocy służby Prawu, bo «sprawiedliwy żyje z wiary».
(…) W Prawie tkwi przekleństwo, natomiast w wierze błogosławieństwo (…): «Oto kładę dziś przed wami błogosławieństwo i przekleństwo». Istnieje wprawdzie różnica między Prawem a wiarą, ale nie muszą mieć dwóch twóców, bo obydwoje: Prawo i wiara, są ustanowione przez jednego Twórcę. A dlaczego Chrystus stał się za nas przekleństwem, to jasno wynika z nauki samego Apostoła: aby nam przez to wysłużyć błogosławieństwo, co jest zgodne z wiarą w Stworzyciela” (Tertulian, Przeciw Marcjonowi V 3.8-9).
Biblia w sztuce