192. Jak szanować rodziców? (Wj 20,12; Pwt 5,16)

 

Pytania do Biblii

Jak szanować rodziców?

Co mówi Biblia o posłuszeństwie dziecka względem rodzica? Chodzi mi szczególnie o Biblijną interpretacje 4 przykazania. I czy biblia mówi o tym jak to przykazanie odnosi się do rodziców?

Treść czwartego przykazania zgodnie ze swoim semickim rodowodem prezentuje się nieznacznie inaczej, niż wydaje się nam przy pierwszej lekturze polskiego tekstu. Użyty tu czasownik kabbed w swoim podstawowym znaczeniu wskazuje na uczynienie lub bycie ciężkim. W znaczeniu abstrakcyjnym słowo to oznacza bycie szanowanym, respektowanym. W osnowie pi’el, użytej tutaj, oznacza okazywanie szacunku oraz posłuszeństwa.

Pierwszy biblijny przedmiot takiej czci to Bóg, jak wielokrotnie zaznaczają teksty biblijne, zob. Sdz 13,17; Iz 29,13; 43,20; Ps 22,24; 50,23; Prz 3,9; 14,31. W myśli autorów natchnionych oddawanie czci rodzicom jest bardzo blisko powiązane z szacunkiem wobec Boga. Najwyraźniej i wprost wyraził to prorok Malachiasz (1,6): „Syn powinien czcić ojca, a sługa swego pana. Lecz skoro Ja jestem Ojcem, gdzież jest cześć moja, a skoro Ja jestem Panem, gdzież szacunek dla Mnie? To mówi Pan Zastępów do was, o kapłani: Lekceważycie imię moje, a jednak pytacie: Czym to okazaliśmy lekceważenie Twemu imieniu?”. Szacunek dla rodziców wynika z faktu, że Bóg bardzo często przedstawia się jako rodzic: ojciec (Oz 11,1-4; Iz 1,2; 63,16; Jr 3,19) lub matka (Oz 11,8; Iz 49, 15; Jr 31,20), albo ogólnie wychowawca (zob. Pwt 32,6; 4,36; 11,2; 21,18; 22,18)

Można stwierdzić, że nakazy szacunku rodziców stawiane najpierw ludziom dorosłym, a dla dorosłych ludzi szacunek wobec rodziców wiąże się przede wszystkim z troską o ich życie w podeszłym wieku i zapewnienia im warunków do życia lub przyjście z pomocą w trudnych sytuacjach. Obowiązek zadbania o rodziców spoczywał na najstarszym z synów (Syr 3,1; 7,27; J 19,27), po śmierci rodziców także najstarszy syn miał zapewnić pochówek (Rdz 47,29-30; Tb 4,3-4). W praktyce bywało to różnie (Rdz 9,20; 27,18; 35,22; 49,3-4). Prorocy pouczali, że brak prawidłowych relacji międzypokoleniowych jest oznaką chaosu i dezintegracji społecznej (Mi 7,6). Autorzy biblijni podają wiele motywów dla okazywania szacunku rodzicom jednak rzadko bywa to miłość (Tb 3,10).

Dlaczego Biblia nie podaje nakazu miłości rodziców? Relacja między rodzicem a dzieckiem jest bardzo wyjątkowa, ale nie jest absolutna – dziecko może wzrastać bez rodziców, zawsze jednak pod opieką kogoś z rodziny. Z drugiej jednak strony wyjątkowość tej relacji sprawia, że miłość jest niejako wpisana w nią ze swej natury. Dlatego miłości rodziców nie nakazuje się, bo jest ona nieodłączną częścią tej więzi. Przykazanie to reguluje rytm życia społecznego w środowisku patriarchalnym. Troska o rodziców (w podeszłym wieku) to nie tylko część troski o słabszych w społeczeństwie, ale też ważne ogniwo w przekazywaniu dziedzictwa. Dlatego też motywacją tego przykazania jest fakt, że dzięki temu Izraelitom będzie się powodziło w ziemi, do której zmierzają.

Szacunek wobec określonych ludzi w grupie społecznej przekazywany jest przede wszystkim na zasadzie naśladowania zachowań starszych, a zatem według autorów natchnionych to dorośli przykładem swojego zachowania mają pokazywać dzieciom, jak postępować wobec rodziców. Natomiast, w przypadku niepewności, jak postąpić, punktem odniesienia dla rozstrzygnięcia sposobu zachowania jest postępowanie wobec Boga.

Bartłomiej Sokal

A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.