137. Skąd to wiadomo? (Kuszenie i modlitwa w Ogrójcu)


 

Pytania do Biblii

Skąd to wiadomo?

Skąd wiadomo, że Pan Jezus był kuszony przez szatana? Kto był świadkiem tego wydarzenia? Biblia opisuje ten fakt jako bezpośredni kontakt Jezusa i szatana. Podobna sytuacja ma miejsce w Ogrójcu, kiedy Jezus bierze Piotra i dwóch synów Zebedeusza i oddala się na modlitwę. Treść modlitwy jest opisana. Kto ją "podsłuchał" skoro Apostołowie posnęli?

Od dawna nie było tak celnego i wymagającego pytania skierowanego do Biblii! Mędrzec Kohelet mawiał: „Nic nowego pod słońcem” i w pewnym sensie jest to prawda, pytanie to stawiano już od bardzo dawna. Chrześcijanie, walczący z chrześcijaństwem, a także bibliści praktycznie od pierwszych wieków chrześcijaństwa zadawali sobie pytanie o realność i historyczność wydarzenia kuszenia Jezusa. Zadawano pytanie, czy perykopy opisujące to zdarzenie (Mk 1,12-13; Mt 4,1-11; Łk 4,1-13) są dokładną kroniką, czy może późniejszym tworem autora natchnionego, legendą, czy mitem utworzonym ze względów apologetycznych.

W historii ogólnej interpretacji wydarzenia kuszenia Jezusa istnieją zasadnicze trzy szkoły: pierwsza z nich widzi w nim dokładną kronikę wydarzeń; druga traktuje je jako fikcję literacką osnutą na autentycznych wydarzeniach związanych z Jezusem; trzecia traktuje kuszenie jako fakt, ale w jego interpretacji idzie pośrodku między skrajnymi poglądami dwu poprzednich szkół.

Zgodnie z przekonaniami pierwszej szkoły egzegeci utrzymują, że szatan przystąpił do Jezusa w widzialnej postaci, a opis ewangeliczny stanowi dokładny zapis rozmowy między Jezusem a złym duchem. W związku z tym Jezus przemieszczał się faktycznie np. na wysoką górę, narożnik świątyni itd. Uczeni należący do drugiej grupy twierdzą, że scena jest fikcją literacką powstałą w celu zaspokojenia duchowej potrzeby pierwszych chrześcijan, jak walczyć z pokusami i słabościami wynikającymi z faktu posiadania ludzkiej natury; pewną odmianą jest twierdzenie, że w opisywanym wydarzeniu skondensowane zostały wszystkie próby i podstępy szatana, jakie dotykały Jezusa w czasie Jego ziemskiego życia.

We współczesnej biblistyce polskiej przeważa jednak opinia trzeciego rodzaju: kuszenie Chrystusa było faktem, ale odbywało się przede wszystkim na płaszczyźnie wewnętrznej, duchowej, na co wskazuje fakt wizji, które niemożliwe są do ukazania w fizyczny sposób (np. wszystkie królestwa świata), a także dialog z szatanem. Uczeni utrzymują, że Jezus opowiedział najprawdopodobniej o tym doświadczeniu z diabłem, podobnie jak to czynił np. w Łk 10,18. Dokładny jednak kształt literacki perykopy jest późniejszym dziełem opartym na rabinackiej formie dyskusji, gdzie podstawowym punktem odniesienia jest rozważanie, czy proponowane twierdzenie jest zgodne z Prawem Mojżeszowym.

W podobny sposób należy interpretować przekazanie przez ewangelistów treści modlitwy w Ogrójcu. Nie można jednak wykluczyć innego sposobu interpretacji faktu zawarcia jej brzmienia. Uczniowie mogli zacząć się modlić i słyszeć pierwsze słowa bądź zdania Jezusa, gdyż Żydzi modlili (i modlą) się na głos (zob. 1 Sm 1,13), dlatego też przekazali je, natomiast dalsza treść modlitwy mogła im umknąć. Jak jednak było dokładniej, nie wiemy. Nie można jednak zapomnieć o tym, że Jezus nauczał Apostołów znacznie więcej niż przekazane nam zostało w ewangeliach. W ramach tego nauczania mogły pojawić się szczegółowe opisy wydarzeń, które w pismach ewangelistów zostały przedstawione jedynie zdawkowo.

Bartłomiej Sokal

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.