NMP Matka Kościoła: Zwiastowanie narodzenia Jezusa
26 W szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta galilejskiego, zwanego Nazaret, do dziewicy zaręczonej z mężczyzną o imieniu Józef, z rodu Dawida. Dziewicy było na imię Maryja. 28 Anioł przyszedł do Niej i powiedział: „Raduj się, łaski pełna, Pan z Tobą”.
29 Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co znaczy to pozdrowienie. 30 Wtedy anioł powiedział do Niej: „Nie bój się, Maryjo, bo Bóg cie obdarzył łaską. 31 Oto poczniesz i urodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus. 32 Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego ojca Dawida. 33 Będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a Jego królestwo nie będzie miało końca”.
34 Wtedy Maryja zapytała anioła: „Jak się to stanie, skoro nie znam pożycia małżeńskiego?”.
35 Anioł Jej odpowiedział: „Duch Święty zstąpi na Ciebie i osłoni Cię moc Najwyższego; dlatego Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. 36 Oto Twoja krewna Elżbieta pomimo starości poczęła syna i jest już w szóstym miesiącu, chociaż uważa się ją za niepłodną. 37 Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego”. 38 A Maryja tak odpowiedziała: „Jestem służebnicą Pana; niech mi się stanie według twego słowa”. Wtedy odszedł od Niej anioł.
W szóstym miesiącu od momentu poczęcia Jana.
Nazaret – mało znacząca wioska rolnicza w Galilei, położona na wzgórzu nad żyzną dolinę Ezdrelon. W czasach NT liczyła około dwóch tysięcy mieszkańców. Rodzinna miejscowość Maryi.
Jest to nowe imię Maryi nadane Jej przez anioła. Termin użyty w oryginale jest trudny do przetłumaczenia. Próbuje się go oddać słowami: ‘napełniona łaską’, ‘Ta, która znalazła łaskę u Boga’, ‘wybrana przez Boga’, ‘umiłowana przez Boga’. To nowe imię wskazuje n a uprzywilejowanie Maryi przez Boga i jest podstawą do uznania Jej szczególnego miejsca w historii zbawienia.
W tym, co mówi anioł (ww. 30-33), brzmią słowa odnoszące się do Chrystusa (2 Sm 7, 12n; Iz 7, 14; Dn 7, 14).
Poczniesz – dosł. Poczniesz w łonie (Iz 7, 14).
Jezus – imię to oznacza: ‘Bóg jest pomocą’, ‘Bóg zbawia’ lub ‘Boże zbaw’.
Zwiastowanie narodzenia Jezusa. Punktem centralnym sceny Zwiastowania jest ukazanie przyszłości Dziecka, które się narodzi (ww. 32n): Dziecko to jest Synem Bożym. Bóg da Mu tron Jego ojca Dawida, to znaczy, że Jezus zostanie ustanowiony Chrystusem. Będzie On panował wiecznie. W Nim spełnią się wszystkie obietnice mesjańskie. To główne przesłanie zostało wzbogacone wypowiedzią, że Jezus został poczęty bez współudziału mężczyzny. Maryja poczęła i urodziła Syna, pozostając dziewicą. Wyznanie, że Jezus jest obiecanym Chrystusem i Synem Bożym, spotykamy w całej tradycji NT. Jest to najstarszy depozyt wiary Kościoła. Wypowiedź o poczęciu Jezusa za sprawą Ducha Świętego znajduje się tylko w tym tekście i w Mt 1,18-25. Funkcją tej wypowiedzi jest podkreślenie i uwydatnienie Bożego synostwa Jezusa. Z tym wiąże się znaczenie wyrażenia, że moc Najwyższego osłoni Maryję (w. 35). Ona bowiem, nosząc w swoim łonie Jezusa, została osłonięta mocą Bożą, tak jak niegdyś Bóg osłaniał obłokiem arkę z Dziesięcioma przykazaniami (Wj 40,35). Maryja stała się więc Arką Nowego Przymierza, w której Bóg objawił swoją obecność wobec wszystkich ludzi, a nie tylko wobec ludu izraelskiego. Maryja zgadza się pełnić w historii zbawienia taką rolę (w. 38).
Ewangelia i komentarz: Mk 12, 13-17 (2.VI.2009)
Podatek dla cesarza
Następnie wysłano do Niego kilku faryzeuszów i zwolenników Heroda, aby złapać Go za słowo. Przyszli i powiedzieli do Niego: „Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i nie dbasz o niczyje względy. Nie zważasz na ludzką opinię, lecz nauczasz drogi Bożej zgodnie z prawdą. Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy też nie? Mamy płacić czy nie płacić?”. On przejrzał ich obłudę i powiedział: „Czemu wystawiacie Mnie na próbę? Przynieście Mi denara, bym go obejrzał”. Kiedy przynieśli, zapytał ich: „Czyja to podobizna i napis?”. Oni Mu odpowiedzieli: „Cesarza”. Jezus rzekł więc do nich: „Oddajcie cesarzowi, co cesarskie, a Bogu to, co Boskie”. I byli pełni podziwu dla Niego.
Podatek – wszyscy Izraelici, z wyjątkiem dzieci i starców, na znak poddaństwa musieli płacić za siebie podatek Rzymowi.
Podobizna i napis – na srebrnym denarze bitym przez Rzymian widniał z jednej strony wizerunek Cesarza z napisem: T[liberiusz] Cesar Divini Aug[usti] F[ilius] Augustus, z drugiej, obok ozdobnych liści, napis: Pontif[ex] Maxim[us].
Podatek dla cesarza. Jezus nie odpowiada wprost na postawione Mu pytanie, bo każda taka odpowiedź mogłaby być użyta przeciwko Niemu. Swoją odpowiedzią chce natomiast wskazać na coś o wiele ważniejszego: Człowiek powinien przede wszystkim Bogu oddawać należną cześć, a to nie koliduje z podporządkowaniem się rozporządzeniom cesarza.
Ewangelia i komentarz: Mk 12, 18-27 (3.VI.2009)
O zmartwychwstanie
18 Wtedy podeszli do Niego saduceusze, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zadali Mu pytanie: 19 „Nauczycielu, Mojżesz zarządził, że jeśli umrze czyjś brat i pozostawi żonę, a nie zostawi potomka, to jego brat ma wziąć ją i wzbudzić potomstwo swemu bratu. 20 Było siedmiu braci. Pierwszy pojął żonę, a umierając, nie pozostawił potomka. 21 Drugi ją wziął i też umarł bezdzietny, podobnie trzeci. 22 I żaden z siedmiu nie zostawił potomka. W końcu po nich wszystkich umarła i ta kobieta.
23 Skoro siedmiu miało ją za żonę, przy zmartwychwstaniu – jeśli powstaną – którego z nich będzie żoną?”.
24 Jezus powiedział: „Czyż nie dlatego błądzicie, że nie znacie Pisma ani mocy Boga? 25 Przecież kiedy powstaną z martwych nie będą się ani żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie w niebie.
26 Co zaś tyczy się umarłych, że zmartwychwstaną, to czy nie czytaliście o krzewie w księdze Mojżesza? Bóg powiedział do niego: «Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba». 27 Bóg nie jest Bogiem umarłych, lecz żywych. Bardzo się mylicie”.
Tzw. prawo lewiratu (Łac. Levir – ‘szwagier’), opierające się na Pwt 25, 5-10 nakazywało szwagrowi poślubić żonę zmarłego brata, gdy nie pozostawił on potomka. Chodziło o utrwalenie imienia rodziny i o zapewnienie dziedzica zmarłemu.
O zmartwychwstaniu. Saduceusze uznawali za święte tylko Pięć Ksiąg Mojżesza (Rdz, Wj, Kpł, Lb, Pwt). Dlatego Jezus w swojej odpowiedzi posługuje się cytatem z Drugiej Księgi Mojżesza, czyli Księgi Wyjścia (3,6). W księdze tej nie ma wprost mowy o zmartwychwstaniu. Skoro jednak Bóg przedstawia się jako Bóg Abrahama, oznacza to, że Abraham nadal żyje, choć – sądząc po ludzku – umarł. Błąd saduceuszów polegał więc na tym, że źle interpretowali teksty święte i nie przyjmowali innych ksiąg pochodzących od Boga; także źle wyobrażali sobie zmartwychwstanie, które nie jest i nie może być zwykłym przedłużeniem obecnego życia. Człowiek zmartwychwstały nie będzie troszczył się więcej ani o pokarm, ani o zakładanie rodziny. Będzie żył zupełnie nowym życiem, mając przemienione ciało na wzór chwalebnego ciała Chrystusa (1 Kor 15,35-53).
Ewangelia i komentarz: Mk 12, 28-34 (4.VI.2009)
Największe przykazanie
28 Wówczas podszedł jeden z nauczycieli Pisma, który słyszał ich rozmowę. Widząc, że Jezus dobrze im odpowiedział, zapytał Go: „Które przykazanie jest pierwsze ze wszystkich?”. 29 Jezus rzekł: „Pierwsze jest: Słuchaj. Izraelu! Pan, Bóg nasz, jest Panem jedynym. 30 Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą. 31 Drugie jest to: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Nie ma innego przykazania większego od tyci”. 32 Powiedział do niego nauczyciel Pisma: „Bardzo dobrze, Nauczycielu, słusznie powiedziałeś, bo jeden jest i poza Nim nie ma innego. 33 Miłować Go całym sercem, całym rozumem i całą mocą i miłować bliźniego jak siebie samego o wiele więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary”’. 34 Jezus, widząc, że rozsądnie odpowiedział, rzekł do niego: „Niedaleko jesteś od królestwa Bożego”. I odtąd nikt już nie odważył się Go pytać.
Największe przykazanie. Nauczyciele Pisma obliczyli, że w całym Prawie jest 613 przykazań, i wielokrotnie sami spierali się o hierarchię nakazów i zakazów. Znaczenie odpowiedzi Jezusa polega na tym, że z wielkiej liczby praw wydobył dwa przykazania, z których pierwsze dotyczyło miłości Boga, drugie miłości bliźniego, i uznał je za najważniejsze. Cała moralność chrześcijańska powinna więc opierać się na miłości (Rz 13,8-10).
Ewangelia i komentarz: Mk 12, 35-37 (5.VI.2009)
Nierozpoznanie godności Jezusa
35 Nauczając w świątyni, Jezus zapytał: „Na jakiej podstawie nauczyciele Pisma mówią, że Chrystus jest synem Dawida? 36 Przecież sam Dawid z natchnienia Ducha Świętego mówi:
Pan powiedział do mojego Pana:
Usiądź po mojej prawej stronie,
Aż położę twych wrogów pod twoje stopy.
37 Skoro Dawid nazywa Go Panem, to jak może On być jego synem?”.
A wielki tłum chętnie Go słuchał.
Nierozpoznanie godności Jezusa. Żydzi uważali Psalm 110 za mesjański. Byli też przekonani, że Chrystus, czyli Mesjasz, będzie pochodził z rodu Dawida. W psalmie tym Dawid nazywa jednak swego potomka Panem, a w tamtej kulturze takim tytułem grzecznościowym syn nazywał swego ojca, nigdy odwrotnie. Z tych natchnionych słów wynika, że oczekiwany mesjasz będzie kimś większym od Dawida, największego z królów. Kiedy pierwsi chrześcijanie nazywali Jezusa Panem (gr. Kyrios), wyrażali tym samym Jego boską godność (w gr. tłumaczeniu ST kyrios zastępuje imię Boga).
Ewangelia i komentarz: Mk 12, 38-44 (6.VI.2009)
Zarzuty wobec nauczycieli Pisma
38 Nauczał dalej: „Miejcie się na baczności przed nauczycielami Pisma. Chętnie chodzą w wytwornych szatach, lubią po zdrowienia na placach, 39 pierwsze krzesła w synagogach i honorowe miejsca na ucztach. 40 Objadają domy wdów i dla pozoru długo się modlą. Ich spotka surowszy wyrok”.
Wdowi grosz
41 Potem, siedząc naprzeciw skarbony, przypatrywał się, jak tłum wrzucał do niej drobne pieniądze. Wielu bogatych wrzucało wiele. 42 Gdy przyszła pewna uboga wdowa, wrzuciła dwie drobne monet, czyli jeden kwadrans. 43 Wtedy przywołał swoich uczniów i powiedział do nich: „Zapewniam was: Ta uboga wdowa wrzuciła więcej od wszystkich, którzy wrzucali do skarbony. 44 Wszyscy bowiem wrzucali z tego, co im zbywało, a ona ze swego ubóstwa wrzuciła wszystko, co miała, całe swoje utrzymanie”.
Dwie drobne monety – dosł. Dwa leptony. Były to najmniejsze pieniążki będące wówczas w obiegu w Palestynie.
Kwadrans – to drobna rzymska moneta, której wartość wynosiła 1/64 denara.
Na terenie świątyni znajdował się dziedziniec kobiet, gdzie stało 13 lejkowatych koszy, do których ludzie wrzucali pieniądze jako ofiarę na utrzymanie sanktuarium. Ofiara wdowy nie wniosła wiele do skarbca świątynnego, ale Jezus sławi jej czyn, ponieważ ukazuje on wielkie poświęcenie tej kobiety. Z miłości do Boga i Jego domu oddała wszystko, co miała, choć połowę (1 monetę) mogła zachować dla siebie na zakup środków koniecznych do życia.
