Znamy Siedem Cudów świata starożytnego, ale czy mamy pewność co do ich istnienia w określonym miejscu? Taki problem na pewno sprawiały przez wieki uczonym Wiszące Ogrody. Gdzie się znajdowały? Wiszące Ogrody w Niniwie?

Na początku VII w. przed Chr., król asyryjski, Sennacheryb, nazwał swój pałac w Niniwie „pałacem, który nie ma sobie równego”. Biblia mówi może trochę mniej entuzjastycznie o Niniwie „wielkim mieście, gdzie znajduje się więcej niż sto dwadzieścia tysięcy ludzi, którzy nie odróżniają swej prawej ręki od lewej, a nadto mnóstwo zwierząt” (Jon 4,11). Miasto to, znajdujące się obecnie niedaleko Mosulu w Iraku było bez wątpienia metropolią w swoich czasach. Czy jednak było ono tak okazałe, że stanowiło miejsce jednego z Siedmiu Cudów Świata?

Może się to zdawać dziwne, bo przecież już z samych nazw wiemy, gdzie znajdowały się cuda świata starożytnego: Piramidy w Gizie, świątynia Artemidy w Efezie, Wiszące Ogrody Semiramidy w Babilonie. Jednak przy tym ostatnim zatrzymajmy się na chwilę. W III w. przed Chr. Berossus zapisał, że Nabuchodonozor II, król babiloński zbudował Wiszące Ogrody ponad trzysta lat wcześniej. Nie ma jednak dowodów archeologicznych potwierdzających obecność tak okazałych ogrodów w Babilonie i mimo że dysponujemy setkami dokumentów opisujących budownicze osiągnięcia Nabuchodonozora, żaden z nich nie opisuje jego sukcesów w dziedzinie ogrodnictwa. Kto inny mógł więc zbudować legendarne ogrody?

Asyryjski relief przedstawiający Niniwę
British Museum

Wyobraźmy sobie ogrodnika, prawdopodobnie na myśl przychodzi spokojna sceneria. Człowiek znający choć trochę historię starożytną na pewno nie skojarzy ze spokojem króla Sennacheryba, który urządzał najazdy na Judę siejąc zniszczenie w Lakisz oraz oblegając Jerozolimę za króla Ezechiasza.

Teorię utożsamiającą Niniwę z miejscem zbudowania Wiszących Ogrodów proponuje Stephanie Dalley, uczona z Uniwersytetu Oksfordzkiego. Omawia ją dokładniej w odcinku serialu Secrets of the Dead, zatytułowanym „Zaginione ogrody Babilonu”. Cały odcinek można obejrzeć za darmo TUTAJ.

Podjęta przez Sennacheryba budowa nowej stolicy w Niniwie była wielkim przedsięwzięciem, a miastu I ogrodom wody dostarczały systemy wodne zaprojektowane z ogromnym jak na tamte czasy rozmachem. Systemy kanałowe miały ok. 80 km i w niektórych miejscach ich szerokość była porównywalna do szerokości Kanału Panamskiego, zawierały także rozwinięte systemy śluzowe, akwedukty, niezliczoną liczbę zdobionych kamieni i niewyobrażalną masę wodoodpornego cementu. Inwestycja szybko się zwróciła, ponieważ miasto rozkwitło „w mgnieniu oka”. Większość systemu irygacyjnego znajduje się obecnie pod ziemią, więc uczeni korzystają z obrazów uzyskanych z satelit szpiegowskich, by śledzić przebieg kanałów oraz towarzyszących im konstrukcji.

Detal przedstawiający huśtającego się Asyryjczyka

Dokumenty asyryjskie zdają się potwierdzać opinię, że Wiszące Ogrody były w rzeczywistości zbudowane w Niniwie. Znajdujący się w British Museum relief przedstawiający ogród odnaleziony w Niniwie przedstawia drzewa unoszące się w powietrzu wśród tarasów oraz rośliny zwisające z łuków kamiennych przypominających odnalezione kamienie wchodzące w skład kanałów Sennacheryba. Jeden z detali ukazuje nawet Asyryjczyka huśtającego się na czymś, co przypomina huśtawkę. Ogrody obejmowały też osadzoną na kolumnach ścieżkę spacerową zbudowaną na dachach budynków, z których wyrastały korzenie drzew. Sam Sennacheryb porównuje wiszące ogrody tarasowe do rosnącej góry:

Zasadziłem wielki park obok pałacu, podobny do góry Amanus, ze wszystkimi gatunkami ziół, drzew owocowych, które pochodzą z gór i z całej Babilonii.

Ale jak woda docierała do tak wysokich tarasów? Budowa kanałów wymagała wielkiego nakładu pracy, ale dostarczanie wody wymagało nie mniejszego nakładu środków. Na pewno stosowano rozwiązania podobne do śruby Archimedesa. Choć tradycyjnie jej stworzenie przypisuje się Archimedesowi, który żył setki lat po Sennacherybie, ale należy przypuszczać, że przynajmniej w początkowej formie, zaistniała ona dużo wcześniej, wynaleziona przez anonimowego odkrywcę.

opracował: B. Sokal
na podstawie doniesień prasowych
(The Guardian; BAR; PBS)

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.