Wiemy dużo o zmianach klimatycznych, dziurach ozonowych, efekcie cieplarnianym i wymieraniu wielu gatunków zwierząt. Ale czy dopuszczamy myśl, że takie same zdarzenia mogły mieć miejsce także 10 tysięcy lat temu? Egipskie zoo, którego już nie ma...

Egipskie wyobrażenia zwierząt znalezione na różnych przedmiotów pomogły uczonym stworzyć szczegółowy wykaz dużych ssaków, które żyły w Dolinie Nilu przez ostatnie 6 tysięcy lat. Nowe badania tych danych wskazują na zanikanie niektórych gatunków, spowodowane osuszaniem się klimatu i rozrastającą się populacją ludzką w tym regionie. Dlatego też egipski ekosystem stawał się coraz mniej stabilny.

Badania wykazały że lokalne zanikanie gatunków ssaków doprowadziło do stopniowego zaniku stabilności ekosystemu. Gdy na danym terenie żyły różne gatunki, zmniejszenie liczebności jednego gatunku miało stosunkowo niewielki wpływ na funkcjonowanie ekosystemu, a obecnie jest on znacznie bardziej podatny na wszelkie zawirowania, jak podaje J. Yeakel.

Około 6 tysięcy lat temu, w Egipcie żyło około 37 gatunków dużych ssaków, ale obecnie zachowało się ich tylko osiem. W okresie predynastycznym (ok. 3100 r. przed Chr.) obrazy przedstawiają nieobecne już nad Nilem lwy, dzikie psy, słonie, antylopy, bawolce i żyrafy.

Rytualny nóż z epoki predynastycznym z wyrytymi wyobrażeniami różnych zwierząt.
Zdjęcie: Charles Edwin Wilbour Fund, Brooklyn Museum

„To, co kiedyś było bogatym i zróżnicowanym ekosystemem, jest całkowicie odmienne. Gdy zmniejszała się liczba gatunków, jedną z pierwszych rzeczy, którą zatracono było ekologiczne przepełnienie systemu. Istniało wiele gatunków gazeli i innych roślinożerców, które są bardzo ważne, gdyż żywią się nimi liczni drapieżnicy. Gdy żyje ich coraz mniej, zanik jednego gatunku powoduje destabilizację całego ekosystemu i prowadzi do dalszego wyginięcia gatunków”.

Najnowsze badania oparte są na danych zgromadzonych przez Dale Osborne, której publikacja z 1998 r. dostarcza szczegółowy wgląd w przekrój historyczny ekosystemu. Wynika on z informacji zarówno archeologicznych jak i paleontologicznych, a także historycznych podaniach. „Dale Osborne zgromadził niesamowity zbiór informacji, kiedy przedstawiano określone zwierzęta oraz jak zmieniało się to w czasie. Jego praca pozwoliła nam na użycie technik modelowania ekologicznego, by prześledzić konsekwencje tych zmian” – mówi J. Yeakel.

Uczeni zidentyfikowali pięć wydarzeń w ciągu sześciu tysięcy lat, gdy w ekosystemie Egiptu nastąpiły dramatyczne zmiany. Trzy z nich pokrywają się z drastycznymi sytuacjami, gdy klimat zmienił się na bardziej suchy. Okresy suszy pokryły się także z zaburzeniami populacji ludzkiej, tak jak np. upadek Starego Królestwa ok. czterech tysięcy lat temu oraz załamanie Nowego Królestwa tysiąc lat później.

“Wykryliśmy trzy wielkie fale osuszenia, gdy Egipt przeszedł z klimatu wilgotnego do suchego, począwszy 5500 lat temu, gdy monsuny skierowały się na południe. W tym samym czasie, populacja ludzka powiększyła się, a walka o miejsce w Dolinie Nilu wpłynęła w znacznym stopniu na populację zwierząt”. Ostatnia wielka zmiana w populacji ssaków nastąpiła ok. 100 lat temu. Analiza zależności drapieżnik-ofiara wykazała, że wyginięcie gatunków przez ostatnie 150 lat znowu naruszyło stabilność systemu. Odkrycia te mają wpływają także na współczesne rozumienie ekosystemów.

Detal z noża rytualnego
Zdjęcie: Charles Edwin Wilbour Fund, Brooklyn Museum

„Jest to jeden z przykładów większej zależności. Obserwujemy obecnie liczne ekosystemy, w których zmiana dotycząca jednego gatunku powoduje ogromną zmianę w tym, jak funkcjonuje cały ekosystem, a to jest współczesny fenomen. Ale nie staramy się myśleć, jak dany ekosystem wyglądał 10 tysięcy lat temu, gdy być może następowały nawet większe zaburzenia w systemach”.

opracował: B. Sokal
na podstawie doniesień prasowych
(uscs.edu)

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.