229. List deprecjonujący? (Dz 28,21)

 

Pytania do Biblii

List deprecjonujący?

Skoro Paweł tak był znienawidzony przez jerozolimskich Żydów, dlaczego ci nie posłali w ślad za nim deprecjonujących go informacji do diaspory żydowskiej w Rzymie (zob. Dz 28,21)?

Powodów, dla których Żydzi nie wysłali za Pawłem listu deprecjonującego, może być kilka. Po pierwsze, chyba najważniejsze, z punktu widzenia judaizmu w Jerozolimie działalność Apostoła Pawła mogła nie być aż tak znaczącym epizodem. Prawdopodobnie traktowano go na równi z innymi nauczycielami heterodoksyjnymi, którzy regularnie pojawiali się w praktycznie każdym miejscu ówczesnego cywilizowanego świata. Ponieważ zazwyczaj ich nauki umierały razem z ich autorami, nie traktowano nauczania Pawła jako pierwszego zadania spośród wszystkich kwestii wymagających rozwiązania wewnątrz judaizmu.

Po drugie, musimy pamiętać, że przepływ informacji na dalsze odległości w starożytności był bardzo powolny. Niewiele osób stać było na prywatnych kurierów, właściwie mogli na to sobie pozwolić jedynie sprawujący władzę. Jednak nawet w tych przypadkach, każdy posłaniec narażony był w czasie podróży pieszej na napady grabieżców; wyprawa morska była jeszcze bardziej niepewna.

Po trzecie, argument ex silentio: Żydzi twierdzą, że nie dostali żadnego pisma, co nie znaczy automatycznie, że żadne pismo nie zostało wysłane. Można twierdzić, że możliwa jest sytuacja, w której pismo zostało wysłane, natomiast nie dotarło do Rzymu.

I wreszcie po czwarte, często traktuje się Jerozolimę jako centrum religijne starożytnego judaizmu na wzór Watykanu dla katolików. Tymczasem nigdy nie było tutaj organu, który regulowałby normy wiary i określał zasady postępowania wiążące dla wszystkich Żydów. Pierwszym możliwym organem tego typu, co do którego jednak historycy nie mają pewności, czy rzeczywiście miał miejsce, jest Synod w Jabne (gr. Jamneia). Miał on według niektórych źródeł określić, jak będzie wyglądał judaizm po zniszczeniu świątyni w Jerozolimie.

Argumentów za brakiem autorytarnego dla starożytnego judaizmu urzędu, bądź organu w Jerozolimie jest wiele. Zwrócić można chociażby uwagę na fakt, że Żydzi mieszkający w diasporze aleksandryjskiej, w Egipcie, posiadali odmienny kanon.

Nawet współcześnie podejście do judaizmu rabinów nie jest jednorodne. Jak powiedział jeden z uczonych: „Kiedy pytają mnie: ‘Jaki jest pogląd judaizmu na taką lub inną sprawę?’, ja pytam: ‘Judaizmu według którego uczonego?’. Rabini żyjący w Izraelu nie mają w żadnej mierze współcześnie większego autorytetu niż ich koledzy działający w każdym innym zakątku świata i prawdopodobnie taki stan rzeczy miał miejsce już od starożytności. Z tego też powodu Żydzi jerozolimscy nie zaprzątali sobie głowy wysyłaniem oficjalnego pisma do Rzymu, ponieważ nie miałby on jakiejkolwiek mocy wiążącej dla wyznawców religii mojżeszowej w stolicy cesarstwa, byłaby to co najwyżej prywatna korespondencja oparta na wzajemnym zaufaniu, ale nie na autorytecie.

Bartłomiej Sokal

A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.