167. Kiedy szatan stał się zły? (Rdz 3)

 

Pytania do Biblii

Kiedy szatan stał się zły?

Skoro wąż, jako jedno ze stworzeń Bożych, nie przeraża Ewy w Edenie, czy nie znieprawił się wówczas jeszcze, a nastąpiło to dopiero w procesie (momencie) skutecznego kuszenia Ewy?

Jednym z problemów, które towarzyszą współczesnemu człowiekowi w czytaniu Biblii jest problem z rozróżnieniem tego, co Biblia mówi wprost, od tego, co wyrażone jest przy pomocy obrazów. Pełnym obrazów fragmentem Pisma Świętego jest na pewno początek Księgi Rodzaju. Przy pomocy poetyckich środków wyrazu, autorzy przekazują głębokie przesłanie teologiczne. Czytając jednak te fragmenty tak jak powieść historyczną możemy jednak dojść do błędnych wniosków.

Podstawowym przesłaniem towarzyszącym autorom fragmentów znajdujących się na początku Księgi Rodzaju jest przedstawienie prawdy o pochodzeniu pięknego świata od Boga. Ta jednak harmonia zakłócona jest przez wolny wybór człowieka, na mocy którego łamie on zakaz Stwórcy i czyni (lub przynajmniej chce czynić) samego siebie bogiem. Od tego momentu cała historia biblijna krąży niczym sinusoida między dwoma biegunami: od zbliżania się do Boga i posłuszeństwa Jego przykazaniom do porzucenia Go i oddawania czci obcym bóstwom. Ostateczne zwycięstwo nad siłami zła dokonuje się w Księdze Apokalipsy, gdzie cały świat wraca do pełnej więzi z Bogiem i zjednoczenia z Nim.

Prawdą jest, że widok węża nie wprowadza Ewy w stan przerażenia, ale to przekazuje nam przy pomocy obrazu przesłanie, że cała przyroda żyła w idealnej więzi; żadne stworzenie nie musiało bać się drugiego, ponieważ nadana mu została przez Boga harmonia, dzięki której żyją one wszystkie w radości i obfitości darów. Jednak czytelnik szybko orientuje się, że wprowadzony na scenę wydarzeń wąż nie jest tylko zwierzęciem, ale jest metaforą wszystkich sił wrogich Bogu i człowiekowi.

Na marginesie tej uwagi warto zwrócić uwagę, jak autor natchniony zmienia pewien fakt podany w Rdz 2,9. Tam czytelnik dowiaduje się, że w środku ogrodu znajduje się drzewo życia. Gdy jednak zaczyna się dyskusja z wężem, w środku ogrodu znajduje się drzewo poznania dobra i zła (Rdz 3,3). W ten sposób narrator pokazuje ważną rzecz. Jak długo człowiek przebywa w bliskiej zażyłości z Bogiem, jego udziałem jest życie. Natomiast oddalenie się od Niego, chociażby po to by wdać się w dialog ze złem skutkuje zmianą spojrzenia na cały świat i sprawia, że w centrum uwagi staje się chęć poznania tego, co dla dobra ludzkości jest zabronione.

Wąż inicjuje dialog z Ewą, by oddalić ją od Stwórcy. Już pierwsze pytanie węża zawiera kłamstwo i przeinaczenie Bożego polecenia. Boże słowa zachęcają do korzystania ze wszystkich owoców z wyjątkiem jednego (zob. Rdz 2,16-17). Natomiast wąż przedstawia Boga jako zazdrośnie strzegącego, trochę na zasadzie „psa ogrodnika” tego, co jest najlepsze dla człowieka (zob. Rdz 3,1.5). A zatem już od samego początku obecności na kartach Biblii wąż, jako przedstawienie i „ucieleśnienie” sił zła jest zły, rozmowa skutkuje przemianą, ale jej obiektem nie jest wąż, a Ewa.

Bartłomiej Sokal

A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.