47. O co chodzi z łaską? (J 1,16)

 

Pytania do Biblii

O co chodzi z tą łaską?

"Z jego pełni otrzymaliśmy wszyscy łaskę zamiast łaski." (J 1,16). O co chodzi z tą łaską?

Jedną z cech języka czwartej ewangelii jest fakt, że często jest on wieloznaczny, nie są to znaczenia znajdujące się na całkowicie odmiennych biegunach teologii, ale dość blisko powiązane ze sobą. Jako przykład można tu przytoczyć wypowiedź Jezusa z rozmowy z Nikodemem i zdanie, w którym Jezus mówi o ponownych narodzinach (J 3,3.7). Użyty tu przysłówek „anothen” oznacza zarówno „z góry”, jak i „znowu”. W tym miejscu obydwa znaczenia mają ważny sens i nie da się wykluczyć żadnego z nich.

Czy to jakoś pomaga nam w zrozumieniu J 1,16? Użyty w tym wersecie przyimek „anti” również posiada dwa znaczenia, jedno z nich wyraża ideę zastępowania, jak przytoczone to zostało w pytaniu: nowa łaska zastępuje starą, drugie natomiast – mówi o następstwie chronologicznym, nowa łaska zastąpiła starą. Widzimy zatem, że zarówno jedna, jak i druga możliwość może wpisywać się bardzo dobrze w pole znaczeniowe bliskie charakterowi Prologu.

Jaką jednak łaskę, a dokładniej łaski autor ma na myśli? To zostaje doprecyzowane w wersecie kolejnym – autor wspomina o łasce Prawa danej przez Mojżesza oraz o łasce i prawdzie otrzymanych przez Jezusa[1]. Analizując bliżej, jak autor czwartej ewangelii rozumie relację orędzia Jezusa Chrystusa do Prawa i ogólnie Starego Testamentu[2], okaże się, że bliższa intencji autora jest myśl o podporządkowaniu Prawa całej osobie Jezusa.

Prawo Starego Testamentu było łaską, ponieważ umieszczało człowieka przestrzegającego je, w orbicie łaski znacznie bliższej Boga, jednak w porównaniu do obfitości nowych darów, stają się one bezwartościowe. Dlatego też zastąpienie ich jest nieuchronne, ale jednocześnie wymaga od człowieka otwartości w ich przyjęciu.

Bartłomiej Sokal


[1] Wybitny znawca czwartej ewangelii, I de la Potterie, analizując ten tekst mówi, że te dwa terminy, „łaska i prawda” należy rozumieć w relacji dopełniaczowej: „dar prawdy”. Jest to tłumaczenie rzadko pojawiające się we współczesnych tłumaczeniach Biblii, ale zdecydowanie najbliższe myśli czwartego ewangelisty, dla którego temat „prawdy” jest jednym z kluczowych tematów dzieła.

[2] Termin „Prawo” w rozumieniu autorów nowotestamentowych bardzo często odnosi się do całego Starego Testamentu.

 

Jesteś na facebooku? My też! :)



"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.